سلامتی افراد یکی از مهم‌ترین مسائلی که نه تنها بر کیفیت زندگی آنها تاثیر دارد، بلکه بر روی اعتماد به نفس آنها و نحوه برقراری ارتباط با دیگران نیز موثر خواهد بود. یکی از بیماری‌هایی که شاید برخی از مردان به آن مبتلا باشند و از آن رنج ببرند اما سعی در نادیده گرفتن این بیماری داشته باشند، فتق بیضه است. این بیماری زمانی رخ می‌دهد که بافت از طریق یک نقطه ضعیف در عضلات شکم بیرون زده و به طور بالقوه وارد کیسه بیضه شود.
اگرچه نام این بیماری شاید برای شما ترسناک باشد اما متخصصان حرفه‌ای خیلی سریع و راحت می‌توانند شما را از شر درد این معضل خلاص کنند. به منظور آشنایی بیشتر با این عارضه می‌توانید راهنمای زیر را تا انتها دنبال کنید.
آشنایی با بیماری فتق بیضه
فتق بیضه که اغلب باد فتق بیضه نیز خوانده میشود، زمانی رخ می‌دهد که بخشی از روده یا بافت چربی از طریق یک نقطه ضعیف دیواره شکم یا داخل کانال اینگوینال به درون کیسه بیضه فشار وارد کند.
در حالی که این عارضه با نام فتق بیضه خوانده و شناخته میشود اما این بیماری و درد در داخل بیضه نیست بلکه در ناحیه اطراف آن رخ می‌دهد. این نوع بیماری در بدن مردان رخ می‌دهد؛ زیرا در آناتومی آنها گروهی از اعصاب وجود دارند که کیسه بیضه را به شکم متصل می‌کنند. از این رو فتق اینگوینال بیشتر در ناحیه کشاله ران مردان که نزدیک به آلت تناسلی آنها است، رخ می‌دهد.
آشنایی با انواع فتق بیضه
عارضه فتق در مردان، پسران و حتی نوجوانان نیز رخ می‌دهد البته هر یک از آنها به اشکال مختلفی با این بیماری روبرو می‌شوند. برای اینکه بیشتر با این عارضه آشنا شوید، انواع مختلف فتق بیضه را در ادامه معرفی می‌کنیم:
- فتق غیرمستقیم بیضه: این نوع فتق به طور معمول در کانال اینگوینال رخ می‌دهد جایی که طناب اسپرماتیک یا رباط گرد از آن عبور می‌کند. فتق غیرمستقیم هم در کودکان و هم در بزرگسالان رخ می‌دهد و اغلب عارضه‌ای مادرزادی به حساب می‌آید. بدین ترتیب می‌توان گفت برخی از افراد مذکر با فتق غیرمستقیم به دنیا آمده‌اند.
- فتق اینگوینال مستقیم: این نوع فتق زمانی رخ می‌دهد که بافت از نقطه ضعیفی درون دیواره شکم بیرون می‌زند که به طور معمول به دلیل افزایش فشار در شکم رخ می‌دهد. فتق غیرمستقیم بیشتر در مردان بالغ شایع است و با بالا رفتن سن احتمال بروز آن افزایش می‌یابد.
علل فتق بیضه
درک علل زمینه‌ای فتق بیضه می‌تواند به شناسایی تاثیرات منفی و روش‌هایی برای کاهش خطرات آن کمک کند. در این بخش برخی از رایج‌ترین علل بروز فتق بیضه را به طور خلاصه شرح می‌دهیم:
- عارضه مادرزادی: برخی از افراد ممکن است با احتمال ابتلا به فتق به دنیا بیایند؛ زیرا عضلات شکم آنها بسیار ضعیف است. این ضعف و عارضه مادرزادی می‌تواند منجر به فتق در سنین پایین شود.
- افزایش فشار شکم: فعالیت‌ها یا شرایطی که باعث افزایش فشار در شکم میشود می‌تواند به ایجاد فتق بیضه کمک کند. برای مثال بلند کردن اجسام سنگین، سرفه‌های مزمن، زور زدن در هنگام اجابت مزاج و چاقی از جمله دلایل افزایش فشار در شکم هستند.
- پیری: با افزایش سن، ماهیچه‌های دیواره شکم ضعیف می‌شوند و افراد مسن را بیشتر مستعد ابتلا به فتق می‌کنند.
- جراحی قبلی: افرادی که در ناحیه کشاله ران تحت عمل قرار گرفته‌اند، ممکن است در معرض خطر ابتلا به فتق باشند، به خصوص اگر محل جراحی آنها به خوبی بهبود نیافته باشد.
- تاریخچه خانوادگی: در خانواده شما کسی سابقه بیماری فتق را داشته باشد، احتمال مبتلا شدن شما به این عارضه بیشتر است؛ زیرا این بیماری به ژنتیک افراد نیز ارتباط دارد.
شناسایی علائم فتق بیضه
شناخت و شناسایی علائم فتق بیضه می‌توانند به شما کمک کنند تا هر چه سریع‌تر بیماری خود را تشخیص دهید و برای درمان آن دست به کار شوید. در این بخش برخی از رایج‌ترین علائم باد فتق را به طور خلاصه توضیح می‌دهیم:
- وجود برآمدگی در کشاله ران یا کیسه بیضه: بارزترین علامت فتق، برآمدگی یا تورم در کشاله ران و کیسه بیضه است. این برآمدگی به هنگام ایستادن، سرفه یا زور زدن برجسته‌تر میشود.
- درد یا ناراحتی: افراد مبتلا به این عارضه در حین فعالیت بدنی، بلند کردن اجسام سنگین یا ایستادن طولانی مدت ممکن است درد یا ناراحتی را در ناحیه کشاله ران خود احساس کنند. این درد و ناراحتی گاهی به بیضه‌ها نیز سرایت می‌کند.
- احساسی گرفتگی یا سنگینی: احساس گرفتگی و سنگینی در کشاله ران یا کیسه بیضه یکی از علائم رایج در میان مبتلایان به بیماری فتق است.
- تغییر اندازه بیضه: در برخی موارد به دلیل تورم یا تجمع مایع، بیضه آسیب دیده ممکن است بزرگ‌تر از دیگری به نظر رسد.
- تهوع یا استفراغ: اگر فتق حبس یا خفه شود و تامین خون قطع گردد، شما با علائم شدیدتری همانند تهوع، استفراغ و دردشکم روبرو می‌شوید. این علائم را جدی بگیرید؛ زیرا شرایط اورژانسی محسوب میشود و باید خیلی فوری به پزشک مراجعه کنید.
علائم فتق بیضه در کودکان
متاسفانه فتق بیضه در نوزادان و کودکانی دیده میشود که از بدو تولد به عارضه ضعف دیواره شکم مبتلا هستند. گاهی اوقات فتق در کودکان تنها زمانی قابل مشاهده است که یک نوزاد در حین اجابت مزاج گریه کرده، سرفه کند یا زور بزند.
با مشاهده این وضعیت می‌توان به احتمال بروز فتق شک کرد. در ضمن کودکان مبتلا به فتق تحریک‌پذیری هستند و کمتر از حد معمول اشتها دارند. در یک کودک بزرگ‌تر، فتق زمانی رخ می‌دهد که کودک سرفه کند، در حین اجابت مزاج نیز فشار زیادی به او وارد میشود. همچنین اگر برای مدتی طولانی بایستد فتق او آشکار خواهد شد.
آیا فتق بیضه خطرناک است؟
اگر نتوانید فتق را به داخل فشار دهید، محتویات فتق ممکن است در دیواره شکم به دام افتاده یا حبس شده باشند. فتق حبس شده می‌تواند خفه شود و در نتیجه جریان خون را درون بافتی که به دام افتاده است قطع کند. فتق خفه شده در صورتی که به موقع درمان نشود، ممکن است تهدیدکننده زندگی شما باشد. علائم و نشانه‌های فتق خفه شده را در زیر نام می‌بریم:
- حالت تهوع، استفراغ یا هر دو
- تب
- درد ناگهانی که به سرعت تشدید می‌یابد
- برآمدگی فتق که قرمز، بنفش یا تیره است
- ناتوانی در حرکت روده
- ناتوانی در دفع گاز
تشخیص فتق بیضه
متخصصان با معاینه فیزیکی می‌توانند بیماری شما را تشخیص دهند. در واقع یک معاینه فیزیکی کامل، بررسی برآمدگی‌های ناحیه کشاله ران و ارزیابی علائم مرتبط به این بیماری می‌تواند به شناسایی و تشخیص آن کمک کند.
همچنین متخصصان با استفاده از تست‌های تصویربرداری همانند سونوگرافی و سی تی اسکن می‌توانند شدت بیماری فتق شما را تشخیص دهند و آن را ارزیابی کنند. علاوه بر روش‌های نام برده شده بررسی سابقه پزشکی شما نیز به تشخیص این بیماری کمک می‌کند.
بدین ترتیب شما باید تاریخچه پزشکی جامع خود را همانند جراحی قبلی، سابقه خانوادگی بیماری فتق و عواملی همانند سبک زندگی‌تان را در اختیار متخصص قرار دهید. با بررسی این شرایط تشخیص بیماری فتق بیضه برای متخصصان تسهیل می‌یابد.
آیا فتق بیضه، بیماری جدی است؟
برآمدگی ناشی از فتق بیضه
فتق همیشه بیماری جدی نیست اما در برخی موارد ممکن است عوارض جدی به همراه داشته باشد. فراموش نکنید، فتق‌ها به مرور زمان بدتر می‌شوند. هر چه بافت بیشتری به درون کیسه شما فشار وارد کند، احتمال به دام افتادن فتق افزایش می‌یابد.
این مسئله می‌تواند دردناک باشد و در موارد شدید نیز خطراتی به همراه دارد. به محض اینکه فتق گیر بیفتد، ممکن است تکه‌ای از روده شما را نیز نیشگون بگیرد یا باعث انسداد آن شود. حتی این امکان وجود دارد که جریان خون شما نیز در این ناحیه قطع شود.
در صورتی که به دلیل فتق احساس ناراحتی و درد دارید، قبل از این شرایط فتق بیضه شما بدتر نشده، بهتر است به سراغ متخصصان حرفه‌ای بروید و از آنها کمک یا راهنمایی بگیرید. زمانی که علائم این بیماری را در خود مشاهده کردید، باید برای جراحی این عارضه دست به کار شوید.
روش‌های پیشگیری از بروز فتق بیضه
شما نمی‌توانید از نقص مادرزادی که شما را مستعد ابتلا به فتق اینگوینال کرده است، جلوگیری کنید. با این حال می‌توانید، فشار روی عضلات و بافت‌های شکم خود را کاهش دهید. برای جلوگیری از بروز این عارضه نکات زیر را رعایت کنید:
- وزن خود را در حالتی متناسب حفظ کنید. با متخصص خود در مورد بهترین برنامه ورزشی و رژیم غذایی صحبت کرده و از او مشاوره بگیرید.
- مصرف مواد غذایی فیبردار را جدی بگیرید. میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل حاوی فیبر هستند که می‌توانند از یبوست و زور زدن جلوگیری کنند.
- اجسام سنگین را با احتیاط بلند کنید یا از بلند کردن اجسام سنگین بپرهیزید. اگر باید جسم سنگینی را بلند کنید، همیشه زانوی خود را خم کنید و از خم کردن کمر به طور مستقیم خودداری کنید.
- سیگار را ترک کنید. سیگار علاوه بر نقش مهمی که در بروز بیماری‌های جدی دارد، اغلب باعث سرفه مزمن میشود که همین مسئله منجر به تشدید فتق بیضه خواهد شد.
روش‌های درمان فتق بیضه
درمان فتق بیضه به طور معمول به انجام جراحی وابسته است؛ زیرا عمل موثرترین روش برای ترمیم فتق و جلوگیری از عوارض آن خواهد بود. برخی از روش‌های درمانی این بیماری عبارت هستند از:
- درمانی طبیعی فتق: در برخی موارد عارضه فتق بسیار کوچک است و علائم قابل توجهی به همراه ندارد، بنابراین متخصص بعد از معاینه وضعیت سلامت شما ممکن است انتظار کشیدن برای درمان طبیعی را توصیه کند. گاهی درمان گیاهی باد فتق بیضه نیز ممکن است به شما کمک کند. در چنین شرایطی بیماری شما بدون استفاده از روش‌های درمانی بهبود می‌یابد.
- جراحی فتق باز: در این روش سنتی، جراح برشی در کشاله ران ایجاد می‌کند تا بافت بیرون زده را به جای خود برگرداند و دیواره شکم را با بخیه تقویت می‌کند امروز جراحی فتق بیضه با لیزر که عوارض کمتری دارد نیز انجام میشود.
- ترمیم فتق لاپاراسکوپی: این روش کم تهاجمی با ایجاد چندین برش کوچک در شکم همراه است. متخصص از طریق این برش‌ها لاپاراسکوپ را به همراه ابزار جراحی وارد بدن فرد بیمار می‌کند. در این روش متخصص می‌تواند برای ترمیم فتق دست به کار شود.
مراقبت‌های بعد از جراحی درمان فتق بیضه
پس از جراحی درمان فتق، بهتر است بیمار به توصیه‌های متخصص جراح خود عمل کند و از دستورالعمل‌های او نهایت پیروی را به عمل آورد تا به طور کامل بهبود یابد. برای مثال شما بعد از این عمل تا چند هفته باید از بلند کردن اجسام سنگین و فعالیت‌های سخت خودداری کنید.
در ضمن برای مدیریت درد خود از توصیه‌های جراح کمک بگیرید و بدون تجویز پزشک خود اقدامی نکنید. به منظور کنترل روند بهبود و درمان خود در جلسات بعدی ملاقات با متخصص شرکت کنید. در این جلسات متخصص بر روند بهبودی شما نظارت دارد.
اگر فتق بیضه خود را درمان نکنیم، چه میشود؟
در بیشتر موارد فتق اینگوینال به خودی خود بهبود نمی‌یابد. این نوع فتق به طور معمول بدتر میشود. البته شما همیشه عوارضی را مشاهده نخواهید کرد و این بیماری با گذر زمان گسترش می‌یابد. این خطر بیشتر از سایرین کودکان را تهدید می‌کند؛ زیرا آنها همچنان در حال رشد هستند و فتق آنها نیز با سرعت بیشتری بزرگ میشود.
کودکان بیشتر به فتق غیر مستقیم مبتلا می‌شوند و این عارضه به درون داخل کیسه بیضه آنها وارد میشود. از این رو این نوع فتق را در کودکان نباید بدون درمان رها کرد. فتق کشاله ران نوع نادر فتق است که البته جدی‌تر خواهد بود. با وجود اینکه برخی از افراد فتق خفیف دارند اما حدود 50 درصد آنها بدون درمان رها می‌شوند و در نهایت به جراحی اورژانسی نیاز پیدا می‌کنند.
سخن آخر
فتق بیضه می‌تواند یک وضعیت چالش برانگیز باشد اما شما با کمک متخصصان حرفه‌ای می‌توانید آن را به طور موثری مدیریت کنید. درک علل، علائم و روش‌های درمانی این بیماری بسیار مهم است. بنابراین اگر مشکوک به فتق هستید، سعی کنید بهترین مشاوران و درمانگران را در این حوزه جستجو کنید.
مرکز ناباروری رستاک در تمام زمینه‌های مربوط به بارداری، باروری، دستگاه‌های تولیدمثل و غیره خدمات منحصر به فردی ارائه می‌دهد.
برخی از خدمات تخصصی ما شامل موارد زیر میباشد:
- درمان ناباروری با آی وی اف
- کمک با به باروری زوجین با آی یو آی
- تعیین جنسیت جنین
- کمک به حفظ باروری به کمک فریز جنین، فریز تخک و فریز اسپرم
- اهدای جنین و تخمک اهدایی به زوجین نابارور
همچنین این کلینیک از به روزترین تجهیزات برای درمان بیماران خود استفاده می‌کند، بنابراین با خیالی آسوده می‌توانید از افراد متخصص این کلینیک کمک یا راهنمایی بگیرید.
