احتمال سقط جنین در بیشتر بارداری‌ها وجود دارد و به همین دلیل بانوان باردار باید به هنگام بارداری مراقبت‌های ویژه‌ای را رعایت کنند. به جز رعایت برخی از نکات، این امکان وجود دارد که رحم فرد باردار با اختلالات و نارسایی‌هایی روبرو شود که احتمال سقط جنین را افزایش دهد. یکی از این معضلات باز شدن دهانه رحم در طول بارداری است که این امر باعث می‌شود جنین زودتر از زمان زایمان از رحم خارج شود. برای رفع این اختلال، متخصصان حرفه‌ای ناباروری یا زنان و زایمان عمل سرکلاژ را پیشنهاد می‌کنند. در این عمل دهانه رحم مادر باردار دوخته و بسته می‌شود. به منظور آشنایی بیشتر با این عمل جراحی مطلب زیر را تا انتها دنبال کنید.
عمل سرکلاژ چه نوع جراحی است؟
زمانی که نطفه درون رحم مادر تشکیل می‌شود، به تدریج دهانه رحم مادر بسته خواهد شد و دهانه رحم تا زایمان باز نمی‌شود اما متاسفانه در برخی بانوان اختلالات و نارسایی‌های رحمی وجود دارد که باعث می‌شوند دهانه رحم زودتر از زمان زایمان باز شود.
افرادی که با این اختلال دست و پنجه نرم می‌کنند، با گذر زمان و با افزایش وزن جنین نمی‌توانند جنین و جفت آن را به خوبی نگه‌دارند و کم کم توانایی حمل آنها را از دست می‌دهند.
ناگفته نماند بیشتر زنانی به این مشکل دچار می‌شوند که در گذشته نیز سابقه سقط جنین داشته‌اند. درصد موفقیت عمل سرکلاژ برای جلوگیری از سقط جنین قابل توجه است و بانوانی که به اختلال سرویکس دچار هستند، می‌توانند از این عمل درمانی کمک بگیرند.
عمل بستن دهانه رحم چه زمانی انجام می‌شود؟
در صورتی که رحم به هر دلیل نتواند جنین را تا قبل از زایمان درون خود نگه‌دارد، نارسایی رحم رخ می‌دهد. متاسفانه کسانی که با نارسایی رحم درگیر هستند، به طور حتم جنین درون رحم آنها یا سقط می‌شود تا زودتر از زمان زایمان به دنیا می‌آید. برای رفع برخی از اختلالات و نارسایی رحم که منجر به سقط می‌شود، از عمل سرکلاژ استفاده می‌کنند.
دوختن دهانه رحم در هر زمانی از بارداری توصیه نمی‌شود بلکه تنها بانوانی که زیر 24 هفته از بارداری آنها می‌گذرد می‌توانند این عمل را انجام دهند. طی این عمل جراحی، متخصص حرفه‌ای باید دور تا دور دهانه رحم را بدوزد که البته این کار با نخ مخصوصی انجام می‌شود.
چهار روش سرکلاژ
اختلال سرویکس در بانوان باردار باعث سقط جنین می‌شود، در نتیجه جراح و متخصص زنان و زایمان برای جلوگیری از سقط جنین، عمل سرکلاژ را پیشنهاد می‌دهند. با توجه به شرایطی که مادر در آن قرار دارد و براساس نوع اختلالی که به آن دچار است، متخصص حرفه‌ای این عمل را انجام می‌دهد.
در ضمن تنها این عمل به تنهایی نمی‌تواند مانع از سقط جنین شود، بلکه مادر باید به طور کامل استراحت کند و از هر نوع فعالیت فیزیکی دست بکشد. در بخش‌های بعدی 4 مدل از عمل‌های مربوط به بستن دهانه رحم را به طور خلاصه شرح می‌دهیم.
عمل سرکلاژ مک دونالد
یکی از رایج‌ترین و متداول‌ترین عمل‌های سرکلاژ روش مک دونالد است که به طور معمول در هفته 12 تا 14 بارداری قابل انجام خواهد بود. به عبارت دیگر روش عمل مک دونالد باید قبل از 15 هفتگی مادر انجام شود. طی این روش جراحی، بخیه‌ها به سمت بیرون دوخته می‌شوند.
به طور معمول این بخیه‌ها تا 37 هفتگی بارداری همچنان باقی می‌مانند. می‌توان گفت مک دونالد یکی از روش‌ها سنتی برای جراحی رحم است که تا حد زیادی موفقیت‌آمیز خواهد بود. البته برخی از متخصصان نیز دهانه رحم را حتی بعد از 15 هفتگی نیز می‌دوزند که روش مک دونالد نخواهد بود.
عمل سرکلاژ شیرودکار
عمل سرکلاژ شیرودکار نیز یکی دیگر از روش‌های جراحی دهانه رحم است و بیشتر برای بانوانی قابل انجام خواهد بود که نمی‌توانند روش مک دونالد را تجربه کنند. همچنین بانوانی که از روش مک دونالد نتیجه دلخواه خود را دریافت نکردند، می‌توانند به سراغ عمل شیرودکار بروند.
طی این جراحی متخصص بخیه دهانه رحم را به صورت داخلی انجام می‌دهد، به طوری که این بخیه‌ها قابل مشاهده نیستند. در عمل شیرودکار، گاهی متخصص و جراح بخیه‌ها را به طور کامل برمی‌دارد و گاهی نیز این بخیه‌ها به طور دائمی در دهانه رحم مادر باقی می‌مانند.
عمل سرکلاژ شکمی
این عمل در صورت شکست روش‌های دیگر روی کار می‌آید و قابل انجام است. طی این عمل جراحی تنها قسمت بالایی سرویکس بخیه می‌خورد و متخصصان تا پایان زمان بارداری این بخیه‌ها را باز نمی‌کنند. در نتیجه مدل شکمی این روش یک مدل دائمی به حساب می‌آید.
عمل سرکلاژ اورژانسی
همان‌طور که از نام این مدل عمل جراحی مشخص است، در صورتی که مادر با احتمال سقط جنین اورژانسی روبرو باشد، باید از این روش و عمل جراحی اورژانسی کمک بگیرد. به عبارت دیگر اگر در هر زمان احتمال سقط جنین وجود داشته باشد، متخصص حرفه‌ای این عمل اورژانسی را پیشنهاد و توصیه می‌کند.
طی این روش متخصص از سقط ناگهانی و غیرمنتظره جنین جلوگیری خواهد کرد و از آنجایی که طی این روش جراحی بخیه‌ها مانع از سقط جنین می‌شوند، به آنها بخیه‌های نجات می‌گویند.
موارد کاربرد عمل سرکلاژ
بانوان باید تحت نظر متخصص حرفه‌ای روند بارداری خود را به سر برند. این عمل جراحی یکی از جراحی‌های کاربردی و موفقیت‌آمیز است که در بسیاری از مادران نتیجه مثبت دارد. در صورتی که مادران چند قلو باردار هستند، باید از این عمل جراحی برای حفظ و نگهداری بهتر جنین‌ها کمک بگیرند.
در ضمن اگر شما به طور مکرر دچار سقط جنین می‌شوید، توصیه می‌کنیم این عمل را انجام دهید. البته که متخصص حرفه‌ای منتخب شما بعد از معاینه دقیق شرایط رحم شما می‌تواند بهترین راه‌حل برای نگهداری از جنین را ارائه دهد. به هر حال افرادی که از سقط مکرر رنج می‌برند باید عمل سرکلاژ را تجربه کنند. افرادی که شرایط زیر را دارند باید برای عمل بستن دهانه رحم اقدامات لازم را انجام دهند:
- افرادی که احتمال زایمان زودرس در دوره بارداری آنها وجود دارد
- افرادی که سابقه زایمان زودرس دارند
- افرادی که بعد از سونوگرافی می‌فهمند طول دهانه رحم آنها کوتاه است
آیا بعد از عمل سرکلاژ، امکان زایمان طبیعی وجود دارد؟
این سوال یکی از مهم‌ترین و رایج‌ترین سوالاتی است که بیشتر مادران آن را در ذهن دارند. از آنجایی که بعد از این عمل جراحی، متخصص دهانه رحم به طور کامل بسته می‌بندد، مادران بر این تصور هستند که زایمان طبیعی برای آنها میسر نخواهد بود اما این طور نیست.
در روش مک دونالد بستن دهانه رحم، بخیه‌ها به تدریج در اواخر دوره بارداری باز می‌شوند، همین مسئله به زایمان طبیعی مادر کمک می‌کند. در صورتی که از روش جراحی شیرودکار برای بستن دهانه رحم استفاده کنید، باز هم می‌توانید زایمان طبیعی انجام دهید؛ زیرا این روش همچنان به بازشدن بخیه‌ها کمک می‌کند.
متاسفانه طی روش جراحی شکمی، بخیه‌ها دائمی هستند و به هیچوجه باز نمی‌شوند، در نتیجه مادر نمی‌تواند زایمان طبیعی را تجربه کند. به زبان ساده بعد از این عمل ، مادر با کمک روش سزارین باید فرزند خود را به دنیا آورد.
عمل سرکلاژ چه مزایایی دارد؟
هر یک از روش‌های درمانی مربوط به بارداری و زایمان با مزایا و فوایدی همراه هستند. فرقی ندارد افراد به صورت طبیعی بچه‌دار شده‌اند یا اینکه از روش‌های IVF برای بارداری خود کمک می‌گیرند، در هر حال عمل سرکلاژ می‌تواند دهانه رحم مادر را ببندد و از سقط احتمالی جنین جلوگیری کند.
این عمل جراحی یکی از موفقیت‌آمیزترین روش‌ها است که فواید و مزایای زیادی به همراه دارد. برای مثال این عمل جراحی باعث می‌شود، مادر جنین خود را برای زمان طولانی‌تری درون رحمش نگه‌دارد. برخی دیگر از مزایای این روش جراحی بستن دهانه رحم را در ادامه نام می‌بریم:
- جلوگیری از زایمان زودرس
- جلوگیری از سقط احتمالی جنین
- افزایش شانس سالم به دنیا آمدن جنین
- افزایش زمان نگهداری جنین در رحم
چه زمانی عمل سرکلاژ تجویز می‌شود؟
با اینکه بانوان رحمی سفت و قوی دارند، با نزدیک شدن به زمان زایمان دهانه رحم آنها شل می‌شود اما برخی از بانوان در اوایل دوره بارداری خود با شل شدن دهانه رحم روبرو می‌شوند که خطر سقط جنین را به همراه دارد. در چنین شرایطی باید عمل سرکلاژ انجام شود تا جنین زودتر از زمان زایمان از رحم خارج نشود.
افرادی که به سختی و از طریق روش‌هایی همانند IUI باردار می‌شوند، ممکن است سابقه زایمان زودرس یا سقط جنین داشته باشند، در این صورت متخصصان حرفه‌ای عمل بستن دهانه رحم را تجویز می‌کنند.
همچنین اگر مادر در طول هفته 20 تا 24 بارداری خود متوجه شلی بیش از حد دهانه رحم شود باید تحت نظر متخصص حرفه‌ای منتخب خود این عمل را انجام دهد. علاوه بر این شرایط افرادی که یکی از شرایط زیر را دارند باید تحت نظر متخصص حرفه‌ای مورد نظر خود برای این عمل آماده شوند:
- افرادی که در گذشته برای سقط جنین عمدی اقداماتی انجام داده‌اند
- افرادی که برای سقط جنین عمدی داروهایی مصرف کرده‌اند
- بانوانی که رحم دو شاخ دارند
- بانوانی که به دلیل شرایط رحم آنها، احتمال سقط جنین در آنها زیاد است
- بانوانی دارای التهاب رحم هستند
- بانوانی که عفونت دارند
- مادرانی که از طریق روش IVF باردار شده‌اند
آیا بعد از عمل سرکلاژ باید به متخصص مراجعه کرد؟
در صورتی که عمل جراحی سرکلاژ شما با موفقیت انجام دهد، متخصص اجازه می‌دهد شما کلینیک را ترک کنید اما باید استراحت مطلق بودن را جدی بگیرید. بعد از این عمل جراحی لازم نیست به متخصص خود مراجعه کنید مگر اینکه با خونریزی واژینال روبرو شوید و شرایط رحم شما نامناسب باشد.
همچنین ترشحات واژینال بعد از این عمل جراحی غیرطبیعی است و درصورت مشاهده آن باید بلافاصله به متخصص منتخب خود مراجعه کنید. در صورت هر نوع حالت تهوع و استفراغ نیز باید متخصص و جراح خود را در جریان بگذارید. برخی دیگر از موقعیت‌هایی که طی آن باید به پزشک متخصص خود مراجعه کنید، عبارت هستند از:
- در صورتی که دچار انقباضات رحمی می‌شوید
- اگر تب شما به بالای 38 درجه رسید
- اگر در زیر شکم خود احساس درد دارید
قبل از عمل سرکلاژ چه اقداماتی انجام دهیم؟
برای اینکه از شرایط رحم خود آگاه شوید باید سونوگرافی انجام دهید. در واقع این آزمایش طول رحم شما را تشخیص می‌دهد و همچنین احتمال بروز سقط جنین را مشخص می‌کند. در صورتی که بعد از سونوگرافی مشخص شد، طول رحم شما کوتاه است و باید دهانه آن را بخیه بزنند، متخصص وضعیت سلامت جنین را مورد بررسی قرار می‌دهد.
اگر جنین نبض نداشته باشد یا نبض او خیلی کم قدرت باشد، باید از این عمل خودداری کنید. تا 72 ساعت قبل از این عمل نباید هیچ رابطه جنسی برقرار شود. در ضمن شما نباید بدون مشورت با پزشک جراح خود از داروهای واژینال استفاده کنید.
سخن آخر
آیا شما نیز به عنوان یک مادر با باز شدن دهانه رحم خود روبرو هستید و از سقط احتمالی جنین خود می‌ترسید؟ نگران نباشید، برای رفع این معضل می‌توانید به سراغ کلینیک‌های باروری و ناباروری بروید و طبق توصیه‌های آنها مشکل خود را حل کنید. بهترین روش برای رفع شلی دهانه رحم، عمل سرکلاژ است که در مراکز ناباروری نیز قابل انجام خواهد بود.
یکی از بهترین و تخصصی‌ترین کلینیک‌های ناباروری، مرکز رستاک اراک است که تیم متخصص آن در دوره قبل از بارداری تا زمان زایمان شما را همراهی می‌کند. این کلینیک علاوه بر جراحی بستن دهانه رحم، سایر معضلات و مشکلات مربوط به بارداری شما را رفع می‌کند.
