به طور معمول همه بانوان قبل از دوره قاعدگی خود با بداخلاقی‌ها، بی‌حوصلگی‌ها و دردهای عجیبی روبرو می‌شوند که تحمل آنها نه تنها برای خودشان بلکه برای دیگران نیز آزاردهنده است. متاسفانه در دوره قبل از پریود به دلیل تغییرات هورمونی که در بدن بانوان رخ می‌دهد، ما شاهد تغییرات زیادی هستیم.
در دوران‌های قدیم خیلی به نوسانات خلقی و علائم فیزیکی یا رفتاری بانوان پیش از دوره قاعدگی توجه نمی‌شد، به عبارتی اطلاعات زیادی در دسترس نبود اما خوشبختانه در حال حاضر به دلیل توسعه علم پزشکی و آگاهی افراد این موضوع بیشتر از گذشته قابل درک است. بنابراین اگر قبل از دوره پریود خود با تغییرات زیادی روبرو شدید، نگران نباشید. در ادامه این مطلب بیشتر در مورد PMS یا سندرم پیش از قاعدگی توضیح می‌دهیم.
آشنایی کامل با مفهوم PMS
سندرم پیش از قاعدگی یا PMS یک بیماری شایع است که بسیاری از زنان را در طول چرخه قاعدگی تحت تاثیر قرار می‌دهد. در حالی که اغلب در رابطه با علائم عاطفی مورد بحث قرار می‌گیرد، PMS طیف وسیعی از علائم فیزیکی و روانی را نیز دربردارد که می‌تواند به طور قابل توجهی بر روی زندگی روزمره یک زن تاثیر بگذارد.
به طور کلی PMS به مجموعه‌ای از علائم فیزیکی، احساسی و رفتاری اطلاق می‌شود که قبل از چرخه قاعدگی به طور معمول طی یک تا 2 هفته رخ می‌دهد. این بیماری با علائم مختلفی قابل مشاهده است که می‌تواند خفیف یا شدید باشد و بر سلامت عاطفی و جسمانی بانوان تاثیر بگذارد. با درک بهتر زمان PMS می‌توان در مدیریت موثر علائم آن و بهبود کیفیت زندگی تلاش کرد.
اختلال PMS چیست؟
سندرم پیش از قاعدگی گاهی اوقات می‌تواند یک وضعیت شدیدتر به نام اختلال نارسایی پیش از قاعدگی را تشدید کند. این اختلال با علائم شدید احساسی و جسمی قابل تشخیص است که می‌تواند به طور قابل توجهی عملکرد روزانه را مختل کند. برخی از علائم اختلال PMSعبارت هستند از:
- افسردگی یا ناامیدی شدید
- اضطراب شدید یا حملات پانیک
- نوسانات خلقی شدید
- علام فیزیکی مشابه به سندرم پیش از قاعدگی اما شدیدتر
اختلال PMS به طور تقریبی 3 تا 8 درصد زنان را در سنین باروری تحت تاثیر قرار می‌دهد و به دلیل شدت این اختلال بهتر است از روش‌های مختلفی برای مدیریت آن کمک گرفت. تشخیص این نوع اختلال به طور معمول براساس الگوهای علائمی است که در چندین دوره قاعدگی دنبال می‌شوند.
دوره PMS چقدر طول می‌کشد؟
مدت دوره زمانی PMS می‌تواند به طور قابل توجهی از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد. در واقع علائم PMS پس از تخمک‌گذاری شروع می‌شود که اغلب دو هفته قبل از شروع قاعدگی است. در بیشتر موارد دوره PMS بین 5 تا 14 روز قبل از شروع دوره قاعدگی طول می‌کشد.
خبر خوب اینکه علائم این ناهنجاری یا بیماری ظرف چند روز پس از شروع قاعدگی به طور کامل برطرف می‌شوند. برای برخی از زنان، شدت و مدت PMS می‌تواند با هر چرخه قاعدگی در نوسان باشد. بدین ترتیب پیگیری علائم این بیماری در طول زمان معین شده به منظور شناسایی الگوهای چرخه قاعدگی امری ضروری است.
سندرم PMS چند روز طول می‌کشد؟
سندرم PMS به طور معمول از 5 تا 14 روز قبل از شروع قاعدگی طول می‌کشد. علائم اصلی این ناهنجاری چند روز پس از شروع قاعدگی برطرف می‌شوند اما برخی از زنان ممکن است علائم خفیف را در طول دوره قاعدگی نیز تجربه کنند. ردیابی چرخه قاعدگی می‌تواند به شناسایی الگوها و مدیریت بهتر علائم در طول زمان کمک کند.
آشنایی با علائم PMS
علائم PMS را می‌توان به 3 دسته مهم از علائم فیزیکی، احساسی و رفتاری طبقه‌بندی کرد. البته برخی از این علائم نسبت به برخی دیگر رایج‌تر هستند. در ضمن همه بانوان این علائم را به طور یکسان ندارند و در هر خانم شاهد علائم متفاوتی هستیم. در بخش‌های بعدی بیشتر در مورد علائم سندرم PMS توضیح می‌دهیم.
علائم فیزیکی
برخی از علائم این دوره از چرخه قاعدگی به طور فیزیکی بروز می‌کنند. با اینکه بیشتر افراد بر این تصور هستند که سندرم پیش از قاعدگی بیشتر بر روی رفتار بانوان موثر است اما در این قسمت برخی از اصلی‌ترین علائم فیزیکی را شرح می‌دهیم:
- نفخ: بسیاری از زنان به دلیل تغییرات هورمونی دچار نفخ شکم می‌شوند.
- حساسیت پستان: نوسانات هورمونی می‌تواند باعث تورم و حساس شدن سینه شوند.
- سردرد: تغییرات هورمونی ممکن است به میگرن یا سردردهای تنشی کمک کند.
- خستگی: بسیاری از زنان در طول PMS احساس خستگی غیر عادی خواهند داشت.
- گرفتگی: گرفتگی شکم می‌تواند شایع باشد؛ زیرا بدن برای قاعدگی آماده می‌شود.
- درد مفاصل یا عضله: برخی از زنان درد عمومی در بدن خود را تجربه می‌کنند.
علائم عاطفی
نفخ شکم به دلیل PMS
علاوه بر علائم فیزیکی که در بخش قبلی ذکر شد، بیشترین علائم مربوط به سندرم پیش از قاعدگی به صورت احساسی و عاطفی خود را نشان می‌دهند که در ادامه آنها را معرفی خواهیم کرد:
- نوسانات خلقی: تغییرات هورمونی می‌تواند باعث نوسانات قابل توجهی در خلق و خو شود.
- تحریک‌پذیری: افزایش تحریک‌پذیری یا ناامیدی یک شکایت رایج مربوط به این دوره است.
- اضطراب: احساس اضطراب یا استرس شدید ممکن است افزایش یابد
- افسردگی: برخی از زنان ممکن است احساس غم و اندوه یا ناامیدی را تجربه کنند.
- حساسیت عاطفی: افزایش حساسیت نسبت احساسی و عاطفی نیز در زنان رایج است.
علائم رفتاری
این علائم متاسفانه نه تنها بر روی زندگی بانوان موثر است، بلکه بر روی زندگی اطرافیان آنها نیز تاثیرگذار خواهد بود؛ زیرا آنها با تغییرات رفتاری شدید بانوان روبرو می‌شوند. در ادامه این تغییر رفتارها را توضیح می‌دهیم:
- تغییر در الگوی خواب: برخی ممکن است دچار بی‌خوابی شوند در حالی که برخی دیگر ممکن است بیش از حد احساس خواب‌آلودگی داشته باشند.
- تغییر اشتها: میل به غذاهای خاص یا کاهش اشتها می‌تواند از علائم آشکار PMS باشد.
- کناره‌گیری اجتماعی: تمایل به کناره‌گیری از تعاملات اجتماعی غیرمعمول نیست.
احتمال بارداری در دوره PMS
بسیاری از زنان در مورد احتمال بارداری در دوره PMS سوال می‌پرسند. زمانی که علائم سندرم پیش از قاعدگی رخ می‌دهد، به طور معمول زمان اولیه برای ایجاد لقاح نیست؛ زیرا تخمک‌گذاری حدود 2 هفته قبل از قاعدگی اتفاق می‌افتد. با این حال چندین نکته کلیدی وجود دارند که باید آنها را در نظر بگیرید:
- طول عمر اسپرم: اسپرم می‌تواند تا 5 روز در دستگاه تناسلی زن زنده بماند، بنابراین اگر زن سیکل قاعدگی کوتاه‌تری داشته باشد و درست قبل از قاعدگی رابطه جنسی محافظت نشده را تجربه کند امکان بارداری زیاد است.
- چرخه‌های نامنظم: زنانی که چرخه‌های نامنظم دارند نمی‌توانند به طور دقیق تخمک‌گذاری خود را پیش‌بینی کنند و احتمال بارداری ناخواسته در آنها افزایش می‌یابد.
- یکسان بودن برخی از علائم PMS و بارداری: برخی از علائم اولیه بارداری می‌توانند با علائم PMS همانند حساسیت به سینه‌ها و تغییرات خلقی مشابه باشند که همین مسئله منجر به پیچیدگی شرایط برای بانوان می‌شود.
در صورتی که طی دوره PMS مشکوک به بارداری هستید، توصیه می‌کنیم برای تایید از کیت بارداری خانگی بعد از یک دوره سندرم پیش از قاعدگی استفاده کنید.
درمان قطعی PMS
در حالی که هیچ درمان قطعی برای PMS وجود ندارد، چندین استراتژی می‌تواند به مدیریت و کاهش این علائم کمک کند. در ادامه این استراتژی‌ها را به طور خلاصه توضیح می‌دهیم:
- تغییر سبک زندگی: این روش می‌تواند تاثیر زیادی بر روی کنترل علائم سندرم پیش از قاعدگی داشته باشد.
- رژیم: یک رژیم غذایی متعادل و غنی از میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل و پروتئین‌های بدون چربی می‌تواند به کاهش علائم کمک کند. کاهش مصرف کافئین و شکر ممکن است نوسانات خلقی و تحریک‌پذیری را کم کند.
- ورزش: فعالیت بدنی منظم می‌تواند استرس را کاهش دهد و از طریق ترشح اندورفین خلق و خو را بهبود بخشد.
- خواب: اطمینان از خواب کافی می‌تواند برای کاهش خستگی و علائم احساسی بسیار مهم باشد.
- مدیریت استرس: تکنیک‌هایی همانند یوگا، مدیتیشن و تمرینات تنفسی عمیق می‌توانند به مدیریت استرس و اضطراب کمک کنند.
- مکمل‌ها: مکمل‌هایی همانند کلسیم، منیزیم و ویتامین ب 6 ممکن است به تسکین علائم PMS کمک کند.
- درمان: درمان شناختی-رفتاری می‌تواند برای علائم عاطفی به ویژه در موارد اختلال شدید سندرم پیش از قاعدگی موثر باشد.
بهترین دارو برای درمان PMS
در مواردی که تغییر سبک زندگی و درمان‌های طبیعی کافی نیست، می‌توان داروهایی برای مدیریت علائم این بیماری استفاده کرد که البته بهتر است با تجویز پزشک آنها را مصرف کنید. برخی از رایج‌ترین داروهای توصیه شده برای درمان علائم PMS عبارت هستند از:
- داروهای ضد افسردگی: مهارکننده‌های انتخابی می‌توانند به طور موثر علائم عاطفی را درمان کنند و اغلب برای اختلال شدید PMS تجویز می‌شوند.
- درمان‌های هورمونی: برخی از داروها همانند قرص ضد بارداری حاوی هورمون هستند و می‌توانند به تنظیم یا سرکوب تخمک‌گذاری کمک کنند و در نتیجه علائم PMS را کاهش می‌دهد.
- داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی: داروهایی همانند ایبوپروفن می‌توانند به تسکین علائم فیزیکی مانند گرفتگی عضلات و سردرد کمک کنند.
- آگونیست‌های هورمون آزادکننده گنادوتروپین: این داروها می‌توانند عملکرد تخمدان را سرکوب کرده و علائم PMS را کاهش دهند اما به طور معمول به دلیل عوارض جانبی احتمالی برای موارد شدید استفاده می‌شوند.
هزینه قرص PMS
هزینه داروها و قرص‌های مربوط به PMS بسته به نوع دارو و پوشش بیمه‌ای بسیار متفاوت است. در برخی موارد بیمه ممکن است هزینه خرید این داروها را پوشش دهد، بدین ترتیب بهتر است با متخصصان حاضر در این حوزه مشورت کنید تا از جزئیات مربوط به داروهای تحت پوشش بیمه آگاه شوید.
ارزان‌ترین قرص PMS مسکن‌های بدون نسخه مانند ایبوپروفن‌ها است. در صورتی که به دنبال روشی با هزینه متوسط هستید قرص‌های ضدبارداری نیز می‌تواند قیمت مقرون به صرفه‌ای داشته باشند.
آیا مردان نیز دوره PMS را تجربه می‌کنند؟
زمان دوره PMS
در حالی که مردان دوره PMS را مانند زنان تجربه نمی‌کنند، می‌توان گفت علائمی مشابه این دوره را به دیل نوسانات هورمونی خود تجربه خواهند کرد. گاهی اوقات پدیده‌ای به نام PMS مردانه یا سندرم مردانه تحریک‌پذیر نیز به گوش ما می‌خورد که علائم آن می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- نوسانات خلقی
- افزایش تحریک‌پذیری یا عصبانیت
- خستگی
- تغییر در اشتها
- تغییر در الگوی خواب
این علائم می‌تواند تحت تاثیر استرس، سبک زندگی و تغییرات هورمونی باشد که درست مشابه دوره PMS در زنان است. با این حال این تجربه به طور گسترده و به رسمیت شناخته نشده یا مورد بحث قرار نگرفته است. از این رو تحقیقات بیشتری برای درک مکانیسم‌های اساسی مربوط به آن نیاز است.
سخن آخر
سندرم پیش از قاعدگی یک بیماری چند وجهی است که بسیاری از زنان را در طول چرخه قاعدگی تحت تاثیر قرار می‌دهد. درک علائم، مدت زمان این دوره، اختلالات مربوط به آن و استراتژی‌های مدیریتی برای بهبود کیفیت زندگی حیاتی هستند. در حالی که PMS می‌تواند چالش برانگیز باشد، درمان‌های مختلف و تغییرات سبک زندگی می‌توانند به کاهش علائم آن کمک کنند.
شما نیز به عنوان یک خانم مبتلا به PMS می‌توانید از افراد حاضر در این حوزه کمک و راهنمایی بگیرید. کلینیک ناباروری رستاک یکی از بهترین مراکزی است که اطلاعات کافی در مورد سندرم پیش از قاعدگی در اختیار شما قرار می‌دهد و برای رفع این علائم به شما کمک خواهد کرد. کلینیک رستاک دارای مجهزترین سالن‌های درمانی و تیمی متخصص است.
سوالات متداول
- چگونه می‌توانیم PMS راحت‌تری داشته باشیم؟ برای کاهش مشکلات سندرم پیش از قاعدگی، رژیم غذایی متعادل، ورزش منظم، تمرین تکنیک مدیریت استرس همانند یوگا، مدیتیشن و اطمینان از خواب کافی می‌تواند موثر باشد.
- بهترین ورزش‌ها برای کاهش علائم PMS چه ورزش‌های هستند؟ بهترین ورزش‌ها شامل فعالیت‌های هوازی مانند پیاده‌روی، آهسته دویدن، دوچرخه سواری، تمرینات قدرتی و یوگا است که می‌تواند به کاهش استرس و سایر علائم PMS کمک کند.
- آیا مشاوره پزشکی در مورد PMS الزامی است؟ اگر علائم PMS شما شدید است و زندگی روزمره‌تان مختل شده ، می‌توانید از کمک و راهنمایی متخصصان در این حوزه بهره‌مند شوید.
