به طور حتم می‌دانید که بارداری یک تجربه متفاوت در زندگی است که باعث تحولات عظیمی می‌شود. این دوره از زندگی با تغییرات فیزیکی و احساسی متفاوتی همراه خواهد بود. البته که مفاهیم مختلفی مربوط به دوره بارداری وجود دارند که درک آنها نیز باعث پیچیدگی بیشتر این دوران می‌شوند. یکی از همین مفاهیم کاربردی که تنها بعد از باردار شدن شاید با آن روبرو شوید، MBI بارداری است. منظور از این عبارت بررسی چگونگی تغییرات بدن یک خانم در طول بارداری و تاثیر این دوره بر سلامت روانی یا فیزیکی او خواهد بود. در حال حاضر این نوع شاخص یکی از اصول اساسی برای بررسی وضعیت مادران باردار است. برای آشنایی با این شاخص کاربردی توصیه می‌کنیم مطلب زیر را تا انتها دنبال کنید.
آشنایی با مفهوم MBI بارداری
MBI بارداری اصطلاحی است که به درک چگونگی زنان باردار از بدن خود به هنگامی قرار گرفتن در معرض تغییرات فیزیکی کمک می‌کند. این تغییرات می‌تواند شامل افزایش وزن، تغییر در اندازه سینه‌ها، رشد شکم و غیره باشد. به عبارت دیگر این شاخص تحت تاثیر عوامل مختلفی قرار دارد که تصویر کلی بدن مادران باردار را مشخص می‌کند.
اهمیت به MBI بسیار مهم است؛ زیرا می‌تواند به طور قابل توجهی بر سلامت روان زنان در طول بارداری نیز تاثیر بگذارد. داشتن اطلاعات مشخص از بدن خود به هنگام بارداری می‌تواند تاثیرات مثبتی به همراه داشته باشد. این شاخص به کاهش استرس مادران به هنگام اضافه وزن نیز کمک می‌کند.
در نظر داشته باشید این شاخص توده بدنی علاوه بر اینکه وضعیت سلامت مادر را نشان می‌دهد، نشان‌دهنده سلامت و رشد کودک نیز خواهد بود. در صورتی که میزان MBI در دوران بارداری بالاتر از حد معمول باشد مادران با عوارضی روبرو می‌شوند که نه تنها برای سلامت آنها بلکه بر روی سلامت جنین نیز تاثیر منفی دارد.
نحوه محاسبه MBI بارداری
در قسمت قبلی توضیح دادیم که به میزان وزنی که یک مادر طی دوره حاملگی خود دریافت می‌کند MBI حاملگی نام دارد. در واقع این اصطلاح شاخص توده بدنی مادر در دوران بارداری است که بیشتر شامل چربی خواهد بود. همچنین براساس قد و وزن مادر بارداری محاسبه می‌شود.
برای اینکه از میزان توده بدنی خود باخبر شود باید MBI را محاسبه کنید. برای محاسبه این شاخص بدنی در ابتدا باید متخصص وزن دقیق مادر باردار را برآورد کند، سپس قد او را در نظر بگیرد، در ادامه وزن و قد محاسبه شده را در فرمول معین ام بی آی بارداری قرار دهد. این فرمول عبارت است از:
مجذور قد مادر باردار / وزن مادر حامله= میزان توده شاخص بدنی در دوران حاملگی
آیا همه مادران به محاسبه MBI بارداری نیاز دارند؟
فرقی دارد مادری به طور طبیعی باردار شده یا اینکه از روش‌های کمک بارداری همانند IVF و IUI استفاده کرده باشد، در هر حال برای برآورد توده بدنی و وزن خود طی دوران بارداری به تحقیق و برآورد نیاز دارد. از آنجایی محاسبه چربی‌ها و اضافه وزن به سلامت مادران و حتی نوزادان کمک می‌کند، بنابراین بیشتر مادران بهتر است MBI خود را طی دوره حاملگی محاسبه کنند.
از آنجایی که این شاخص تغییرات کلی بدن را نیز نشان می‌دهد، می‌تواند انتخاب مناسبی برای بررسی محدوده وزنی و شرایط فیزیکی مادر به حساب آید. برای اینکه بتوانید توده بدنی خوبی را در دوران بارداری خود داشته باشید، توصیه می‌کنیم به سراغ متخصصان تغذیه بروید.
با استفاده از یک رژیم غذایی مناسب می‌توانید وزن مناسب را در دوران بارداری خود حفظ کنید. برآورد و محاسبه توده بدنی در دوران بارداری به نوعی سلامت مادران و نوزادان را ارزیابی می‌کند. در نظر داشته باشید اگر از رژیم مناسب در دوران بارداری خود استفاده کنید به طور حتم نه تنها چربی خیلی زیادی در بدن خود نخواهید داشت بلکه عضله‌سازی نیز رخ می‌دهد.
اهمیت محاسبه MBI بارداری
متاسفانه مادرانی که دارای MBI بالا در دوران بارداری خود هستند، احتمال دارد با عوارض خطرناکی روبرو شوند. عوارض این شاخص توده بدنی حتی بر روی جنین نیز موثر است. در صورتی که وزن شما بیش از حد بالا باشد، برای زایمان طبیعی دچار مشکل می‌شوید، از طریق زایمان سزارین نیز نمی‌تواند خیلی ایده خوبی برای شما باشد.
به همین دلیل است که باید شاخص توده بدنی خود را طی دوره بارداری در نظر بگیرید و سعی کنید در وزن خود تعادل داشته باشید. شاید باورتان نشود اما براساس و محاسبه MBI حتی قبل از بارداری نیز مفید است؛ زیرا اگر این شاخص بالا باشد ممکن است خانم در زمان تخمک گذاری با مشکلات همراه باشد و بدن او خیلی خود فعالیت خود را انجام ندهد.
به طور کلی متخصصان بارداری بر این باور هستند که اضافه وزن و شاخص توده بدنی بالا می‌تواند بر روی ایجاد لقاح نیز موثر باشد. از این رو محاسبه MBI نه تنها در دوران بارداری بلکه قبل از آن نیز می‌تواند برای سلامت مادر مفید محسوب شود و حتی شانس بارداری او را افزایش دهد.
محدوده نرمال MBI بارداری
متخصص در جلسه اول معاینه شما، قد و وزنتان را به عنوان یک مادر که تازه بارداری شده است، محاسبه خواهد کرد. با این کار می‌توانند به نیازهای بدن شما پی ببرند و تشخیص دهند که آیا MBI بارداری شما استاندارد است یا اینکه باید برای تغییر آن دست به کار شوید.
این شاخص براساس شرایط مختلفی معین می‌شود اما به هر حال برخی از مادران نسبت به شرایط و وزن قبلی بدن خود شاخص بالاتری برخوردار هستند، در حالی که برخی دیگر شاخص توده بدنی کمتر از حد انتظار را تجربه می‌کنند. برای درک درست از محدوده نرمال MBI در دوران حاملگی به بخش زیر نگاهی بیندازید:
- کم وزن : شاخص توده بدنی کمتر از 5. 18
- وزن سالم: شاخص توده بدنی بین 5 .18 تا 9. 24
- اضافه وزن: 25 تا 9. 29
- چاق: 30 تا 9. 39
- چاقی شدید: 40 یا بالاتر
چگونه بارداری بر روی MBI بدن موثر است؟
بارداری تغییرات فیزیکی متعددی به همراه دارد که بسیاری از آنها برای مادران طاقت‌فرسا خواهد بود. برخی از این تغییرات واضح را در ادامه نام می‌بریم:
- افزایش وزن: میانگین افزایش وزن در دوران بارداری با توجه به بدن مادر و رشد جنین توسط متخصصان تشخیص داده می‌شود. به عبارت دیگر این میانگین براساس وزن قبل از بارداری و سایر عوامل در مادران متفاوت است.
- تغییرات سینه: تغییرات هورمونی به بزرگ شدن و حساس شدن سینه‌ها منجر می‌شود که می‌تواند بر روی MBI نیز موثر باشد.
- تغییرات کلی شکل بدن: بدن به طور طبیعی برای سازگاری با کودک در حال رشد تغییر می‌کند که همین مسئله باعث بروز تغییرات در کمر، باسن و شکل کلی بدن می‌شود.
وزن متعادل در دوران بارداری
بر برآورد وزن متعادل در دوران بارداری و تخمین MBI بارداری باید به وزن خود قبل از بارداری و شاخص توده بدنی‌تان توجه داشته باشید. در ضمن وزنی که به عنوان فرد باردار دریافت می‌کنید به تک قلو یا چند قلو بودن جنین‌ها بستگی دارد. از این رو وزن توصیه شده برای دوران بارداری شما به شرایط قبل از حاملگی و جنین‌ها وابسته است.
در صورتی که تنها یک جنین در شکم خود دارید باید شاخص توده بدنی شما نباید کمتر از 5. 18 باشد. در واقع یک مادر باردار که فرزندی تک قلو دارد و وزن او کمتر از حد انتظار است باید طی 3 ماه دوم و سوم بارداری خود حدود 2 تا 2.6 کیلوگرم وزن اضافه کند.
در مقابل یک مادر با وزن معمول شاخصی حدود 5. 18 تا 9. 24 خواهد داشت. این محدوده از MBI طبیعی است که اضافه وزنی نرمال نیز به همراه خواهد داشت. به طور کلی یک مادر بارداری معمولی و سالم در دوران حاملگی خود باید حدود 5. 11 تا 16 کیلوگرم وزن اضافه کند.
چرا در دوران بارداری دچار افزایش وزن می‌شویم؟
افزایش وزن یکی از اصول مهم و استاندارد نشان‌دهنده بارداری است. اگر یک مادر کمتر از حد مجاز و انتظار اضافه وزن گرفته باشد، احتمال دارد نوزادی کم‌وزن، ضعیف و با بیماری‌های مختلف به دنیا آورد. کم وزنی مادر در دوران حاملگی حتی ممکن است بر روی روند شیر خوردن نوزاد نیز تاثیر بگذارد.
از این رو دریافت وزن در دوران بارداری جز اصول مهم است که باید آن را جدی بگیرید. البته وزن متعادل خود را حفظ کنید؛ زیرا اضافه وزن می‌تواند مشکلات بزرگی به هنگام سزارین به همراه داشته باشد. افزایش وزن نرال طی دوران بارداری الزامی است؛ زیرا مادر باید نیاز بدن جنین را نیز تامین کند.
MBI بارداری بالا و مراقبت‌های مربوط به آن
در صورتی که طی دوره بارداری خود متوجه شدید که به MBI بارداری بالا دچار هستید، باید بلافاصله از متخصص منتخب خود کمک و راهنمایی بگیرید. پزشکان برای کنترل توده بدنی مادران باردار سعی دارند آزمایش‌های کارآمدی را توصیه کنند که در ادامه برخی از این آزمایش‌های ضروری را معرفی می‌کنیم:
- بررسی دیابت بارداری مادر: در صورتی که متخصص تشخیص دهد مادر به ابتلا به دیابت باردری حتی نوع متوسط آن نزدیک است، برای کنترل این شرایط تست گلوکز را توصیه می‌کند. این تست بین 24 تا 28 هفته بارداری قابل انجام خواهد بود. در ضمن مادرانی که MBI بالاتر از 30 دارند، بهتر است این تست را انجام دهند.
- سونوگرافی بررسی کننده وضعیت جنین: به طور معمول مادران بارداری بین هفته‌های 18 تا 20 بارداری خود سونوگرافی انجام می‌دهند. در صورتی که شاخص توده بدنی شما در دوران بارداری خیلی زیاد است باید برای بررسی وضعیت نرمال جنین سونوگرافی انجام دهید.
- بررسی وضعیت خواب مادر: از آنجایی که آپنه خواب از عوارض MBI بالا است متخصصان برای کنترل وزن مادران و بهبود الگوی خواب آنها تست وضعیت خواب را توصیه می‌کنند. وزن بالا در دوران بارداری منجر به انسداد راه‌های تنفسی می‌شود که باید تحت کنترل قرار گیرد.
عوارض MBI بالاتر از 30 در دوران بارداری
بسیاری از عوارض خطرناک مربوط MBI بارداری بالا بر روی بانوانی مشاهده می‌شود که شاخص توده بدنی آنها بالاتر از 30 است و جز کسانی به حساب می‌آیند که وزن اضافه دارند، چاق هستند یا از در دسته بسیار چاق قرار دارند.
توجه داشته باشید عوارض این شاخص بالا ممکن است به طور غیرمستقیم یا حتی مستقیم بر روی جنین تاثیر بگذارد. در ادامه عوارض MBI بالا را نام می‌بریم:
- سقط جنین
- دیابت بارداری
- مرده‌زایی
- سقط مکرر
- مسمومیت بارداری
- آپنه خواب
- عدم تجربه زایمان طبیعی
- امکان بروز عفونت و زخم به دلیل زایمان سزارین
عوارض نام برده شده در واقع تاثیرات این افزایش توده بدنی را بر روی بدن مادران را نشان دادند، این شاخص بالا بر روی بدن جنین نیز این عوارض به همراه دارد:
- بروز اختلالات مادرزادی
- اختلال در رشد جنین
- بروز آسم طی دوران کودکی
- بزرگ شدن جنین بیشتر از حد انتظار که به آن ماکروزوم می‌گویند
- بروز چاقی و اضافه وزن شدید در دوران کودکی
آیا MBI بالا باعث ناباروری می‌شود؟
متاسفانه MBI بالا بر روی توان تخمک‌گذاری مادران تاثیر منفی دارد و می‌تواند به باروری آسیب وارد کند. بنابراین خانم‌هایی که اضافه وزن دارند و شاخص توده بدنی آنها خیلی بالا است، برای بارداری دچار مشکل هستند. در واقع این بانوان شانس بارداری کمتری نسبت به سایرین دارند. همچنین برای باردار شدن باید تلاش بیشتری به کار گیرند.
سخن آخر
بارداری یکی از تجربیات عمیق مادران است که با تغییرات فیزیکی زیاد و قابل توجهی همراه خواهد بود. داشتن درک درست از شرایط بدنی به مادران در حفظ سلامت خود و کودکشان کمک می‌کند. همچنین با کسب اطلاعات کافی در مورد توده شاخص بدنی طی دوران بارداری مادران می‌توانند وزن خود یا سایر تغییرات فیزیکی را تا حدودی مدیریت کنند.
برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد ام بی آی بارداری خود بهتر است از متخصصان حرفه‌ای بخواهید شما را راهنمایی کنند. یکی از کلینیک‌های متخصص در حوزه بارداری و زایمان، مرکز باروری رستاک است که خدمات کاملی را در مورد بارداری، زایمان و ناباروری در اختیار متقاضیان قرار می‌دهد. تیم حرفه‌ای و کلینیک مجهز این مطب برای ارائه انواع خدمات کاربردی و محل مناسبی است.
