دلایل زیادی وجود دارند که زوجین مختلف نمی‌توانند به روش طبیعی بچه‌دار شوند و در مقابل روش‌های زیادی نیز وجود دارند که باروری زوجین را امکان‌پذیر خواهند کرد. متاسفانه یکی از رایج‌ترین دلایل ناباروری زوجین، ابتلا به سرطان و استفاده از روش شیمی درمانی یا پرتو درمانی است. در چنین شرایطی با اینکه زوج مورد نظر سن مناسب برای باروری را دارند اما عملکرد بیضه و تخمدان آنها با اختلالاتی روبرو می‌شود. نگران نباشید این مشکل نیز راه درمانی دارد. یکی از متداول‌ترین روش‌ها برای باروری IVF است که البته با پیچیدگی‌هایی همراه خواهد بود. همچنین زوجین می‌توانند به روش‌های مختلف حفظ باروری را تجربه کنند. در این مطلب به طور کامل روش‌های مختلف حفظ باروری را شرح می‌دهیم.
منظور از حفظ باروری چیست؟
قبل از اینکه روش‌های مختلف حفظ باروری را شرح دهیم، بهتر است با این راه‌حل ناباروری بیشتر آشنا شوید. متخصصان ناباروری و جنین‌شناسی برای باروری زوجین ناباروری که با اختلالات بیضه و تخمدان روبرو هستند روش‌های مختلفی تعبیه کرده‌اند. بنابراین شما نیز به عنوان زوج نابارور می‌توانید با تیم متخصصان حرفه‌ای مشورت کنید.
نوع روش درمانی شما به طور حتم به مسائل مختلفی همانند سن و سبک زندگی‌تان بستگی دارد. برخی از زوجینی که داروهای خاص مصرف می‌کنند، نمی‌توانند به صورت طبیعی بچه‌دار شوند و باید از روش‌های کمک باروری همانند IUIاستفاده کنند؛ زیرا ممکن است تخمدان از کار بیفتد.
این روش‌های مختلف برای رفع مشکل ناباروری مربوط به یائسگی زودرس نیز کاربرد دارند. با اینکه این روش درمانی تا حدودی جدید است اما کلینیک‌ها و متخصصان زیادی در این حوزه تجربه و سابقه خوبی دارند. بنابراین این روش کمک باروری می‌تواند مشکل بسیاری از زوجین نابارور را رفع کند.
به طور کلی منظور از حفظ باروری روش‌هایی است که از قدرت باروری زوجین در برابر مسائل خطرناک مختلف حفاظت می‌کند. مسائل مختلفی بر روی توانایی باروری زوجین تاثیرگذار هستند که برخی از این فاکتورها را در زیر نام می‌بریم:
- فاکتورها بیولوژیک
- عوامل محیطی
- انواع بیماری‌ها
- سن
- سبک زندگی
- نوع رژیم غذایی
چهار روش حفظ باروری
همان‌طور که از نام این روش مشخص است، متخصصان توانایی باروری و بارداری زوجین را همواره حفظ می‌کنند که برای انجام این روند، روش‌های مختلفی وجود دارند. زوجینی که به دلایل مختلفی همانند سرطان یا سن و سال نمی‌توانند به صورت طبیعی بچه‌دار شوند می‌توانند از همین روش استفاده کنند.
بدون شک می‌دانید که با بالا رفتن سن زوجین به خصوص بانوان، شانس باروری آنها کاهش می‌یابد و به ندرت به طور کامل از بین می‌رود. روش‌های مختلفی برای حفظ قدرت باروری زوجین وجود دارد که در این روش‌ها متخصصان حرفه‌ای بافت‌های بارور زنان و مردان را ذخیره می‌کنند تا بتوانند به بچه‌دار شدن آنها کمکی کرده باشند.
این روش‌ها حتی برای زنانی که قصد دارند در سنین بالاتر بچه‌دار شوند گزینه خوبی است؛ زیرا آنها می‌توانند تخمک خود را در سنین پایین‌تر فریز کنند و سپس در جهت بارداری در سنین بالاتر دست به کار شوند. ناگفته نماند روش‌های حفظ قدرت باروری هم برای مردان و هم برای زنان تاثیرگذار و کاربردی خواهند بود.
فریز کردن اسپرم
فریز کردن اسپرم به معنای نگهداری از اسپرم در دمای بسیار پایین است. به طور معمول متخصصان حرفه‌ای اسپرم را در بانک‌های اسپرم فریز می‌کنند و مراکز ناباروری از جمله بانک‌های مناسب برای اسپرم فریزشده هستند. دمای مناسب برای فریز کردن اسپرم حدود منفی 196 درجه سانتی‌گراد است.
با فریز کردن اسپرم زمان برای سلول‌های اسپرم از حرکت بازمی‌ایستد و متخصصان می‌توانند برای مدتی طولانی اسپرم‌ها را زنده نگه‌دارند. ناگفته نماند فریز کردن اسپرم تا حدودی قدرت باروری آنها را کاهش می‌دهد اما به هر حال این روش برای افرادی که اسپرم‌های بی‌کیفیت دارند، گزینه مناسبی است.
فریز کردن جنین
یکی دیگر از روش‌های حفظ باروری فریز کردن جنین است که البته با استفاده از آی وی اف و میکرواینجکشن انجام می‌شود. این روش به افزایش قدرت باروری زوجین در آینده کمک می‌کند و قدمت آن به سال‌ها پیش برمی‌گردد. طی این روش حفظ قدرت باروری، متخصصان حرفه‌ای می‌توانند یک یا چند جنین را فریز کنند.
در ادامه و در صورت نیاز، این امکان وجود دارد که متخصصان مجرب، جنین‌ها را از حالت فریزشده خارج کنند و برای باروری زوج مورد نظر از این جنین‌ها کمک بگیرند. فراموش نکنید، همه جنین‌های فریز شده برای باروری گزینه مناسبی نیستند؛ زیرا برخی از آنها سلامت کامل ندارند و رشد خوبی نخواهند داشت.
انجماد تخمک
انجماد تخمک نیز از روش‌های کارآمد کمک باروری است که در حال حاضر جایگاه خوبی در مراکز ناباروری دارد. در این روش درمانی، زنان باید برای تحریک تخمدان خود و رشد تخمک‌ها از داروهای محرک استفاده کنند. در ادامه نیز متخصصان تخمک‌های سالم و بالغ را از تخمدان افراد خارج و آنها را ذخیره یا منجد می‌کنند.
بعد از این مراحل، هر زمانی که زوج مورد نظر به تخمک‌ها نیاز داشته باشد، متخصصان آنها را از حالت انجماد خارج می‌کنند. در ادامه نیز این تخمک‌های بالغ باید با اسپرم‌ها ترکیب شوند تا جنینی سالم به وجود آید. در نهایت اینکه جنین تولید شده را می‌توان برای لانه‌گزینی به رحم مادر منتقل کرد.
انجماد بافت تخمدان
برای انجماد بافت تخمدان 2 روش سریع و آهسته وجود دارند که روش انجماد سریع از اهمیت و محبوبیت بیشتری برخوردار است؛ زیرا به طور معمول نتایج این روش انجماد بافت تخمدان مطلوب‌تر بوده‌اند. طی روش انجماد سریع، بافت تخمدان در دمای منفی 140 درجه سانتی‌گراد نگهداری می‌شود.
در ادامه نیز متخصصان این بافت تخمدان منجمد شده را درون نیتروژن مایع و دمای منفی 196 درجه قرار می‌دهند تا در نهایت و با گذر زمانی مشخص بافت تخمدان منجمد شود. با کمک روش انجماد سریع، بافت تخمدان فرد مورد نظر کریستالی نمی‌شود. در نظر داشته باشید در روش‌های انجماد سریع و آهسته بافت تخمدان مواد خنک‌کننده نیز با هم تفاوت دارند.
سن مناسب برای حفظ باروری
یکی از اصلی‌ترین مسائل تاثیرگذار بر روی توان باروری افراد سن آنها است که این موضوع در بانوان مهم‌تر و پررنگ‌تر از آقایان خواهد بود. به عبارت دیگر باروری خانم‌ها با محدودیت‌هایی روبرو است که همین موضوع بر روی حفظ قدرت باروری بانوان نیز تاثیر بسزایی خواهد داشت.
از سن 15 سالگی تا 45 سالگی قدرت باروری خانم‌ها متغیر است. در واقع 15 سالگی کیفیت تخمک‌ها خیلی زیاد می‌شود و در 45 سالگی نیز کیفیت آنها کاهش می‌یابد. از آنجایی که دلایل زیادی برای ناباروری وجود دارد و زوجین به دلیل سبک زندگی و تغذیه نامناسب یا افزایش سن ممکن است در آینده بچه‌دار نشوند باید برای حفظ توان باروری خود دست به کار شوند.
برای مثال بانوانی که قصد ندارند در سنین پایین باردار شوند، باید در سنین 25 تا 35 سالگی خود برای فریز کردن تخمک دست به کار شوند تا در زمان نیاز بتوانند از این تخمک بالغ و سالم کمک بگیرند. بعد از 35 سالگی و به تدریج قدرت باروری بانوان کاهش می‌یابد و تعداد یا کیفیت تخمک‌های آنها روند نزولی خواهد داشت.
وضعیت مناسب برای حفظ باروری
یکی از مناسب‌ترین شرایط برای حفظ باروری زوجین، سن مناسب آنها است که در بخش قبلی به طور کامل توضیح دادیم. هر چه سن افراد پایین‌تر باشد حفظ قدرت باروری آنها بهتر خواهد بود؛ زیرا با گذر زمان و افزایش سن، نارسایی و اختلالات مختلف در اسپرم‌ها و تخمک‌های آنها ایجاد می‌شود.
در ضمن افراد مبتلا به سرطان قبل از اینکه برای درمان بیماری خود به جلسات شیمی درمانی و پرتو درمانی بروند، بهتر است برای ذخیره بافت تخمدان و اسپرم خود دست به کار شوند. در بیشتر موارد اگر تخمدان و بافت آن از هر نوع سلول سرطانی در امان باشد، امکان انجماد بافت تخمدان وجود دارد.
این روش جدید باروری برای زوجینی که در حال تحصیل هستند و موقعیت شغلی دلخواه خود را هنوز پیدا نکرده‌اند، گزینه مناسبی خواهد بود. آنها می‌توانند با حفظ تخمک، باروری خود را عقب بیندازند اما تا حدودی از بارداری آینده خود مطمئن باشند. همچنان افراد مجردی که هنوز آدم دلخواه خود را پیدا نکرده‌اند می‌توانند تخمک و اسپرم خود را فریز کنند.
هزینه حفظ باروری
با وجود اینکه حفظ باروری یکی از تکنیک‌های به روز و جدید است، هزینه‌های مربوط به آن خیلی گران نخواهند بود. شاید بر این تصور باشید که تمام روش‌های کمک باروری پرهزینه هستند و هر کسی نمی‌تواند از پس مخارج این روش‌ها برآید اما روش فریز کردن تخمک کار سخت و پرهزینه‌ای نیست.
از آنجایی که این روش درمانی و باروری خیلی پرهزینه نیست، افراد زیادی از انجام این روش استقبال کرده‌اند. در واقع زوجین می‌توانند با پرداخت مبلغ کمی بارداری خود را به سال‌های آینده موکول کنند. البته برای انجام این روش درمانی به هر حال باید اصول اولیه همانند سن افراد مورد توجه قرار گیرد.
به هر حال بانوان می‌توانند برای بارداری در سال‌های آتی تخمک یا بافت تخمدان خود را فریز کنند. با توجه به مبلغ کمی که مربوط به این روش درمانی است، زنان مجرد نیز حتی از این روش استفاده خواهند کرد تا در آینده شانس بارداری خود را افزایش دهند.
ماندگاری روش حفظ باروری
شاید این موضوع کمی باور نکردنی باشد اما اگر تخمک، اسپرم، تخمدان و بافت آن در شرایط استاندارد و تایید شده به خوبی نگهداری شوند، قدرت ماندگاری آنها به 20 سال نیز می‌رسد. این تخمک‌ها و اسپرم‌ها برای مدتی طولانی قابل نگهداری هستند اما کلینیک‌های ناباروری باید اصول استاندارد را به خوبی رعایت کنند.
ناگفته نماند برخی از نمونه‌هایی که در دمای منفی 196 درجه سانتی‌گراد فریز شده‌اند عمر طولانی‌تری دارند و حتی برای مدتی نامشخص و بی‌نهایت قابل نگهداری خواهند بود. از این رو در انتخاب کلینیک نگهدارنده تخمک و اسپرم فریزشده خود دقت زیادی به خرج دهید.
درصد موفقیت روش‌های حفظ باروری
هیچ یک از روش‌های کمک باروری به اندازه بارداری طبیعی تاثیرگذار و موفقیت‌آمیز نخواهد بود اما درصد موفقیت روش‌های حفظ باروری نیز به عوامل مختلفی بستگی دارد. اصلی‌ترین موضوع به نوع کلینیک منتخب و خدمات آن اشاره دارد.
در صورتی که از کلینیکی با کیفیت و مجرب استفاده کنید، به طور حتم تخمک و اسپرم فریز شده شما از قدرت باروری بیشتر برخوردار خواهند بود. اگر محل نگهداری از تخمک و اسپرم فریز شده مناسب باشد و در شرایط خوبی از آنها محافظت شود، به طور حتم شانس و درصد موفقیت این روش‌ها توسعه می‌یابد. پس در انتخاب کلینیک ناباروری مورد نظر خود دقت زیادی به خرج دهید.
چه موقع باید به سراغ روش‌های حفظ باروری رفت؟
در بخش‌های قبلی توضیح دادیم که برخی از زوجین قصد دارند در آینده برای بارداری خود دست به کار شوند یا دختران مجرد می‌توانند تخمک خود را فریز کنند تا در آینده در سنین بالا بتوانند باردار شوند. همچنین افراد مبتلا به سرطان باید قبل از شروع روند درمانی خود از همین روش بارداری کمک بگیرند.
برخی از زوجینی که ازدواج کرده‌اند اما هنوز تصمیم ندارند بچه‌دار شوند و از طرفی آنها بیشتر شده و شانسشان برای باروری کمتر می‌شود، باید از همین روش کمک بگیرند. بدین ترتیب اگر شما نیز ازدواج کرده‌اید اما قصد دارید در آینده و در سنین بالاتر بارداری را تجربه کنید، بهتر است همین حالا برای فریز کردن تخمک و اسپرم خود دست به کار شوید.
برخی از بانوانی که بستگان درجه یک آنها دچار نارسایی تخمدان هستند یا با اختلالات مربوط به مشکلات تخمدان دست و پنجه نرم می‌کنند باید از همین روش‌های حفظ باروری کمک بگیرند. پس بانوانی که ممکن است در آینده به اندومتریوز مبتلا شوند می‌توانند از همین روش‌های حفظ قدرت باروری برای تجربه بارداری در آینده استفاده کنند.
سخن آخر
ناباروری یکی از معضلات بزرگی است که در حال حاضر بسیاری از زوجین با آن دست و پنجه نرم می‌کنند. با توسعه علم پزشکی، روش‌های مختلفی برای درمان ناباروری تعبیه و طراحی شده‌اند. علاوه بر روش‌هایی که ناباروری افراد را درمان می‌کنند، روش‌هایی وجود دارند که بارداری آنها را به آینده موکول خواهند کرد.
شانس موفقیت این روش‌ها به مسائل مختلفی همانند سن و تجربه یا تجهیزات کلینیک ناباروری بستگی دارند. پس سعی کنید در انتخاب کلینیک ناباروری مورد نظر خود دقت زیادی به خرج دهید. یکی از مجهزترین کلینیک‌ها در این حوزه، کلینیک یا مرکز ناباروری رستاک است که شما می‌توانید از تیم متخصص آن برای حفظ قدرت باروری خود کمک بگیرید.
