تکرر ادرار در عرض چند هفته پس از ایجاد لقاح شروع می‌شود. در حالی که فرد باردار به دلیل تغییرات هورمونی ممکن است تکرر ادرار را تجربه کند و این مسئله امری طبیعی است اما در صورت احساس درد به هنگام تخلیه ادرار یا سایر علائم عفونت دستگاه ادرار، بهتر به سراغ متخصصان حرفه‌ای برود. تکرر ادرار و حالت تهوع در بارداری یکی از نشانه‌های اولیه رایج در دوران حاملگی است. این معضل به دلیل افزایش سطح هورمون‌های پروژسترون و گنادوتروپین جفتی انسانی رخ می‌دهد. برخی از مادران باردار تغییرات خفیفی را تجربه می‌کنند اما برخی دیگر ممکن است به طور مداوم و در ساعات مختلفی از شب و روز به سمت دستشویی بشتابند. برای اینکه بیشتر با این نشانه رایج بارداری آشنا شوید می‌توانید مطلب زیر را تا انتها دنبال کنید.
تکرر ادرار در بارداری چیست؟
زمانی که در دوران حاملگی خود به ادرار کردن بیش از حد معمول نیاز پیدا می‌کنید، تکرر ادرار در بارداری به سراغتان آمده است. احساس می‌کنید زمان زیادی از وقت خود را در سرویس بهداشتی به سر می‌برید؟ متاسفانه تکرر ادرار در دوران حاملگی یکی از علائم خسته‌کننده‌ای است که همه مادران از آن متنفر هستند.
این معضل در زمان خواب بیش از هر زمان دیگری مادران را کلافه می‌کند. همچنین ممکن است بیرون از منزل باشید و سرویس بهداشتی پیدا نکنید، در این صورت شرایط سختی خواهید داشت. به طور کلی منظور از تکرر ادرار در دوران بارداری زمانی که مادران باردار بیش از حد معمول به تخلیه مثانه خود نیاز دارند.
تکرر ادرار در بارداری از چه زمانی شروع می‌شود؟
تکرر ادرار در بارداری حتی ممکن است در اواخر این دوره ظاهر شود؛ زیرا رحم و جنین به رشد خود ادامه می‌دهند و فشار زیادی بر مثانه شما وارد می‌شود. تکرر ادرار یکی از شایع‌ترین علائم اولیه حاملگی است که طی 3 ماهه اول بارداری یا از هفته 4 بارداری نیز آغاز می‌شود.
اغلب مادران باردار از هفته 35 بارداری به بعد باید دفعات بیشتری ادرار کنند. همچنین رفت و آمد به دستشویی در طول 3 ماهه سوم بارداری بیشتر می‌شود. به طور کلی این معضل در هر مرحله از بارداری رایج است. در مراحل اولیه بارداری تغییرات هورمونی تعداد دفعات استفاده از توالت را افزایش می‌دهند.
در ادامه مراحل بارداری، رحم شما برای نگهداری کودک در حال رشد بزرگ‌تر می‌شود و این اتفاق به مثانه و روده شما فشار می‌آورد و بی‌اختیاری در کنترل ادرار افزایش می‌یابد.در چند هفته آخر بارداری نیز ممکن است این مشکل به اوج خود برسد و حتی در برخی شرایطی که در زیر نام برده شده است، نتوانید ادرار خود را کنترل کنید:
- سرفه کردن
- عطسه کردن
- بلند کردن اشیا
تکرر ادرار در حاملگی به دلیل اعمال فشار زیاد بر روی قسمت کف لگن شما است. متاسفانه برخی از مادران طی دوره بارداری خود با ضعف کف لگن مواجه می‌شوند.
علائم تکرر ادرار در بارداری
مشکلات مربوط به تکرر ادرار در بارداری
اگر چه علائم تکرر ادرار در بارداری از فردی به فرد دیگر متفاوت است اما بیشتر افراد باردار طی 3 ماهه اول بارداری خود به دفع ادرار بیشتری نیاز دارند. برخی از افراد ممکن است در دوران حاملگی خود دچار نشت ادرار یا بی‌اختیاری شوند؛ زیرا جنین رشد می‌کند و بر روی مثانه، مجرای ادرار و عضلات کف لگن فشار بیشتری وارد می‌شود.
در نظر داشته باشید، احتمال نشت ادرار در برخی از زمان‌های حساس بیشتر است که در ادامه آنها را ذکر می‌کنیم:
- عطسه کردن
- سرفه کردن
- خندیدن
- ورزش کردن
- بلند کردن وسایل
- پیاده‌روی
در نظر داشته باشید، در برخی موارد تکرر ادرار نشان‌دهنده یک بیماری زمینه‌ای همانند عفونت ادراری و سیستم دستگاه تناسلی است که شاید خیلی به دوران بارداری فرد بیمار مرتبط نباشد.
روند تشخیص تکرر ادرار در بارداری
این معضل و نشانه رایج بارداری خیلی پنهان و نهفته نیست، بنابراین تشخیص تکرر ادرار در بارداری کار بسیار ساده‌ای است. متخصصان اغلب براساس علائمی که شما در دوران بارداری خود دارید، این مشکل را تشخیص می‌دهند. همچنین آنها با معاینه فیزیکی و پرسیدن یک سری سوالات می‌توانند در صدد تشخیص تکرر ادرار برآیند.
برای مثال پزشک متخصص از شما می‌پرسد، چند وقت یک بار به دستشویی می‌روید و آیا بیرون از منزل نیاز به سرویس بهداشتی دارید؟ آنها همچنین در مورد موضوعات زیر نیز از شما سوال می‌پرسند تا علت اصلی تکرر ادرار در بارداری را تشخیص دهند:
- تغییر در بو، رنگ و قوام ادرار
- مصرف روزانه مایعات
- جدول زمانی آغاز و توسعه علائم تکرر ادرار
در صورتی که متخصص تشخیص دهد، علائم موجود مربوط به تکرر ادرار در دوران بارداری نیست، ممکن است یک یا چند آزمایش تشخیصی نیز تجویز کند. آزمایشات ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- آزمایش ادرار
- سونوگرافی
- سیستوسکوپی
- تست استرس مثانه
- تست عفونت مقاربتی
علل تکرر ادرار در بارداری
تکرر ادرار در بارداری امری طبیعی است و به طور معمول ناشی از موارد زیر خواهد بود:
- تغییرات هورمونی که در اوایل بارداری باعث تکرر ادرار می‌شوند
- تغییرات فیزیکی که در اواخر دوره حاملگی باعث تکرر ادرار می‌شوند
- ضعف عضلات کف لگن
ضعف عضلات کف لگن یکی از دلایل رایجی است که باعث می‌شود شما در دوران بارداری خود با تکرر ادرار شدید روبرو شوید. عضلات کف لگن شما از اندام‌های لگن‌تان محافظت می‌کنند که در ادامه آنها را نام می‌بریم:
- مثانه
- رحم
- روده
فرقی ندارد به صورت طبیعی باردار شوید یا از طریق روش‌های IVF و IUI برای حاملگی خود اقدام کنید. پس از کاشت جنین در رحم، بدن پروژسترون تولید می‌کند که این هورمون باعث فوریت تخلیه مثانه می‌شود. طی دوران حاملگی خون رسانی بدن برای حمایت از جنین افزایش می‌یابد.
از آنجایی که 20 تا 25 درصد منبع خونی فرد با کمک کلیه‌های فیلتر شده و به عنوان ضایعات یا ادرار تخلیه می‌شود، هر چه فرد خون بیشتری تولید کند، کلیه‌های او برای شستشوی مایع اضافی سخت‌تر کار می‌کنند. بنابراین تکرر ادرار در بدن او افزایش می‌یابد.
چگونه می‌توان تکرر ادرار در بارداری را کاهش داد؟
معضل تکرر ادرار در بارداری
در حالی که نمی‌توانید کارهای زیادی برای کاهش تکرر ادرار در دوران بارداری انجام دهید، می‌توانید عضلات کف لگن خود را تقویت کنید. تقویت این ماهیچه‌ها به شما کمک می‌کند تا زمان رفتن به سرویس بهداشتی بتوانید ادرار خود را نگه‌دارید. بهترین راه برای تقویت عضلات کف لگن ورزش است.
ورزش عضلات کف لگن شما همچنین یک سیستم حمایتی قوی برای روده، رحم و مثانه شما محسوب می‌شود. در حالت ایده‌آل شما باید قبل از باردار شدن ورزش‌های کف لگن انجام دهید اما اگر بدون آمادگی باردار شدید، باز هم برای انجام این ورزش‌های کاربردی دیر نیست.
به طور معمول بانوانی که با مشکل ناباروری زنان روبرو هستند با برنامه‌ریزی دقیق‌ترین برای بارداری دست به کار می‌شوند بنابراین افرادی تحت نظر متخصصان زنان و زایمان یا نازایی راحت‌تر از انجام این ورزش‌ها باخبر هستند. فراموش نکنید شما می‌توانید تمرینات کف لگن خود را پس از تولد نوزاد نیز ادامه دهید.
چطور با تکرر ادرار در بارداری خود کنار آییم؟
در بخش قبلی نیز گفتیم که تمرینات کف لگن می‌توانند عضلات لگن و مجاری ادرار شما را تقویت کرده و از مثانه شما حمایت کنند. این تمرینات ممکن است به شما کمک کند تا کنترل جریان ادرار خود را دوباره به دست آورید. انجام تمرینات مخصوص کف لگن، در دوران بارداری و بعد از زایمان بی‌خطر است.
برای اینکه بتوانید تکرر ادرار خود را تحت کنترل داشته باشید، در ابتدا بهتر است مثانه‌تان را خالی کنید و سپس طبق مراحل زیر پیش روید:
- شکم، ران و باسن خود را شل کنید
- عضلات کف لگن را سفت کنید و 5 تا 10 ثانیه به همان حالت نگه‌دارید
- عضلات را به مدت 5 تا 10 ثانیه شل کنید
- این تمرینات را 10 بار تکرار کنید
در واقع اگر این تمرینات را 3 بار در روز تکرار کنید و در هر دوره ست‌های 10 تایی انجام دهید، بدون شک تکرر ادرار شما کمی بهبود می‌یابد. هیدراته بمانید؛ زیرا نوشیدن روزانه 8 تا 12 فنجان آب در دوران بارداری امری ضروری است. البته شما با کمک روش‌های نام برده شده در زیر نیز می‌توانید جریان خون خود را تحت کنترل داشته باشید و آن را دهید:
- کاهش مصرف مایعات قبل از خواب
- اجتناب از نوشیدنی‌های کافئین‌دار
- خم شدن به جلو در زمان تخلیه ادرار
- داشتن یک دفترچه برای ثبت زمان رفت و آمد به دستشویی
آیا تکرر ادرار در بارداری نشانه مشکل بزرگ‌تری است؟
با اینکه تکرر ادرار در بارداری امری طبیعی است اما در برخی شرایط بهتر است به سراغ متخصصان حرفه‌ای زنان و زایمان بروید. در صورتی که به هنگام تخلیه ادرار با هر یک از مشکلات ذکر شده روبرو هستید، بهتر است از متخصص نازایی یا زنان و زایمان راهنمایی بخواهید:
- احساس سوزش
- احساس درد
این احساسات ممکن است نشان عفونت باشند، بنابراین شما باید در اسرع وقت درمان شوید. همچنین اگر فکر می‌کنید که آب اطراف جنین شما نشت می‌کند، باید به پزشک متخصص یا ماما مراجعه کنید.
آیا تکرر ادرار بعد از زایمان نیز ادامه دارد؟
درمان تکرر ادرار در بارداری
این امکان وجود دارد که بعد از زایمان و تولد کودک خود همچنان بیش از حد معمول ادرار کنید؛ زیرا بهبود عضلات کف لگن شما بعد از تولد به زمان نیاز دارد. برخی از افراد طی 3 تا 6 ماه بعد از زایمان به تدریج بهبود می‌یابند. در حالی که سایر افراد برای بهبود عضلات کف لگن خود به زمان بیشتری نیاز دارند.
توصیه می‌کنیم حتی بعد از زایمان سعی کنید تمرینات مربوط به تقویت عضلات کف لگن را ادامه دهید. ماما یا متخصص منتخب می‌تواند در این مسیر به شما کمک کند.
تکرر ادرار در بارداری چقدر طول می‌کشد؟
به طور میانگین هر فرد روزانه 6 تا 7 بار به دستشویی می‌رود. البته تعداد دفعاتی که افراد به سرویس بهداشتی می‌روند به نوع نوشیدنی آنها و تعداد دفعاتی که آب مصرف می‌کنند، بستگی دارد و متفاوت است. ادرار کردن بین 4 تا 10 بار در روز طبیعی است. این روند تا زمانی ادامه دارد که فرد سالم باشد و با تعداد دفعاتی که به سرویس بهداشتی می‌رود مشکلی نداشته باشد.
تکرر ادرار در بارداری هر یک از افراد به میزان دفعاتی که آنها به طور طبیعی دستشویی می‌روند، بستگی دارد. برای مثال اگر شما در حالت طبیعی 8 بار در روز به سرویس بهداشتی می‌روید، در دوران بارداری خود این تعداد دفعات به 10 بار در روز می‌رسند.
تکرر ادرار در دوران حاملگی ممکن است طی 3 ماهه دوم کاهش یابد اما به طور معمول در هفته‌های پایانی بارداری دوباره افزایش می‌یابد. پس از تولد نوزاد و زایمان، میل به تکرر ادرار باید برطرف شود.
چه زمانی به خاطر تکرر ادرار در بارداری با پزشک صحبت کنیم؟
تکرر ادرار یک نشانه طبیعی برای بارداری است. با این حال همین مشکل می‌تواند نشانه‌ای از یک بیماری زمینه‌ای باشد که ممکن است برای درمان آن به کمک پزشک نیاز داشته باشید. در صورتی که طی بارداری خود به هنگام تخلیه ادرار با درد شدید روبرو هستید، باید در اسرع وقت با پزشک متخصص خود تماس بگیرید.
اگر به طور دائم به دستشویی رفتن میل دارید و حتی بعد از خروج از سرویس بهداشتی همچنان حس می‌کنید مثانه شما پر است، باید با متخصص منتخب خود صحبت کنید. در این شرایط متخصص آزمایش‌هایی انجام می‌دهد تا مطمئن شود که شما به عفونت ادراری مبتلا هستید یا خیر.
سخن آخر
بسیاری از افراد در دوران بارداری به خصوص طی 3 ماهه اول و سوم تکرر ادرار را تجربه می‌کنند. به طور معمول لازم نیست به خاطر تکرر ادرار در بارداری نگران باشید اما اگر این معضل شما با مشکلاتی همانند سوزش، درد و سایر علائم بالقوه همراه باشد باید برای تشخیص بیماری مورد نظر به سراغ دکتر متخصص بروید.
با مراجعه به کلینیک رستاک می‌توانید بهترین مشاوره قبل از بارداری را دریافت کنید و با تمام راه‌حل‌ها برای درمان مشکل تکرر ادرار در دوران حاملگی نیز آشنا شوید. تیم متخصص این کلینیک بهترین روش‌های درمانی را به شما پیشنهاد می‌کنند. بنابراین اگر از تکرر ادرار خود کلافه شده‌اید، با متخصصان مرکز ناباروری رستاک تماس بگیرید و از آنها راهنمایی بخواهید.
