تست بارداری داده‌اید و بیبی چک شما نشان می‌دهد که باردار هستید؟ در صورتی که تصمیم به بارداری داشته‌اید، به طور حتم از دوره بارداری خود باخبر هستید و برای آن لحظه‌شماری می‌کردید اما اگر هیچ برنامه‌ای برای بارداری در نظر نداشته‌اید، به طور حتم شوکه می‌شوید. در واقع برایتان سوال می‌شود که از چه زمانی حامله شده‌اید و خبر ندارید. اگر چنین شرایطی برای شما پیش آمد، اولین مسئله محاسبه سن بارداری شما خواهد بود.
شما باید برآورد کنید که چند هفته از بارداری‌تان می‌گذرد. برای محاسبه سن بارداری خود روش‌های مختلفی پیش رو دارید. برای مثال اگر به مطب دکتر متخصص خود مراجعه کنید، بدون شک با کمک سونوگرافی سن بارداری شما را تشخیص می‌دهند. برای آشنایی با روش‌های مناسب به منظور محاسبه سن بارداری می‌توانید راهنمای زیر را مطالعه کنید.
منظور از سن بارداری چیست؟
قبل از اینکه روش محاسبه سن بارداری را شرح دهیم، بهتر است شما را با مفهوم سن بارداری آشنا کنیم. شما به محض ورود به مطب متخصص زنان و زایمان یا مرکز ناباروری باید اسکن‌های اولیه ضروری برای بارداری را انجام دهید. با استفاده از این اسکن‌ها و آزمایش‌ها سن بارداری شما مشخص می‌شود.
در این شرایط است که شما برای اولین بار عبارت سن حاملگی یا بارداری را می‌شنوید. این اصلاح توسط متخصص برای محاسبه دوره بارداری شما استفاده می‌شود. به طور معمول سن بارداری براساس هفته مشخص و تعیین می‌شود و از اولین روز آخرین سیکل قاعدگی شما تا تاریخ امروز را می‌توان سن بارداری در نظر گرفت.
چگونه دوره بارداری خود را محاسبه کنیم؟
مدت زمان بارداری شما از اولین روز آخرین قاعدگی‌تان محاسبه می‌شود. این مسئله شاید برای شما کمی گیج‌کننده باشد؛ زیرا این روش شمارش روزها، پس از آخرین قاعدگی یا حدود 3 و 4 هفته قبل از بارداری واقعی شما به کار گرفته می‌شود. این روش محاسبه به این دلیل است که آخرین قاعدگی شما چرخه جدیدی را شروع کرده است.
در این چرخه جدید نیز تخمکی آزاد شده که بارور بوده است. اگر تخمک‌گذاری به طور معمول 2 هفته بعد از قاعدگی اتفاق می‌افتد اما این امر تضمینی نیست و ممکن است دیرتر یا زودتر اتفاق بیفتد. این بی‌نظمی حتی اگر سیکل شما منظم باشد نیز قابل مشاهده خواهد بود.
بنابراین از آنجایی که نمی‌توانید با اطمینان از زمان تخمک‌گذاری خود مطلع باشید، شمارش از آخرین قاعدگی شما شروع می‌شود تا این روند برای شما ساده باشد. در نظر داشته باشید با این روش مدت زمان بارداری به دست آمده به طور تقریبی خواهد بود.
برای درک این روش محاسبه سن بارداری در ادامه مثال را ذکر می‌کنیم: اگر در تاریخ 18 ژانویه باشید و اولین روز آخرین قاعدگی شما 5 دسامبر در نظر گرفته شود، پس بین این 2 تاریخ را باید بشمارید که 44 روز است. از این رو می‌توان گفت شما به طور تقریبی 6 هفته و 2 روز باردار هستید.
این محاسبات را می‌توانید با دست و استفاده از تقویم به خوبی انجام دهید. البته ماشین حساب‌های آنلاینی نیز وجود دارند که محاسبه سن بارداری را برای شما تسهیل می‌کنند.
چند هفته از بارداری من می‌گذرد؟
محاسبه سن بارداری و تخمین زمان زایمان
برای محاسبه سن بارداری یا برآورد هفته‌های حاملگی خود باید تاریخ آخرین قاعدگی‌تان را بدانید. از تاریخ آخرین قاعدگی خود تا تاریخ امروز را بشمارید. عدد به دست آمده نشان‌دهنده سن بارداری و تعداد هفته‌های حاملگی شما است.
علاوه بر این روش شما می‌توانید به سراغ متخصص منتخبی در حوزه زنان و زایمان یا ناباروری بروید. این متخصصان می‌توانند تاریخ مشخص شده توسط سونوگرافی را به شما اعلام کنند. این تاریخ به طور معمول دقیق‌تر از تاریخی است که طی روش قبلی محاسبه می‌شود.
روش‌های مناسب برای محاسبه سن بارداری
سن حاملگی با محاسبه زمان بین ایجاد شدن لقاح و زایمان مشخص می‌شود و اغلب با استفاده از برآورد تاریخ آخرین قاعدگی خود می‌توانید سن حاملگی‌تان را نیز ارزیابی کنید. سن بارداری بر روی تاریخ زایمان نیز موثر است. دوره بارداری به طور معمول بین 38 تا 42 هفته طول می‌کشد و شما می‌توانید آن را اندازه‌گیری کنید. برای محاسبه سن بارداری از 4 روش زیر استفاده می‌شود:
- بررسی سابقه قاعدگی
- معاینه بالینی متخصص
- سونوگرافی
- بررسی پارامترهای نوزاد
شاید بهترین روش برای محاسبه سن بارداری، سونوگرافی باشد؛ زیرا طی این روش متخصص به طور دقیق می‌تواند سن حاملگی شما را ذکر کند اما این روش همیشه در دسترس افراد قرار ندارد. در چنین مواردی متخصص باید سابقه قاعدگی را در نظر بگیرد و تنها با معایناب بالینی سن بارداری مادر را تشخیص دهد.
در نظر داشته باشید، تاریخچه قاعدگی مادران و معاینه بالینی آنها ممکن است سن حاملگی را به طور دقیق مشخص نکند؛ زیرا این روش‌ها با خطاهایی همراه هستند.
بررسی سابقه قاعدگی
به طور سنتی شما می‌توانید سن حاملگی خود را با بررسی تاریخ آخرین قاعدگی‌تان محاسبه کنید. این تخمین براساس زمان ایجاد لقاح انجام می‌شود و لقاح نیز در روز 14 چرخه رخ می‌دهد. این روش سنتی خیلی درست نیست و نمی‌تواند سن بارداری شما را به طور دقیق مشخص کند.
در واقع می‌توان گفت زمان تخمک‌گذاری با توجه به چرخه قاعدگی هر یک از افراد در هر سیکلی نسبت به سیکل دیگر متفاوت بوده و از هر فردی به فرد دیگر نیز با تفاوت‌های قابل توجهی همراه خواهد بود. از این رو در برخی موارد ممکن است سن حاملگی بیشتر از سن واقعی برآورد شود.
در ضمن حدود 10 تا 45 درصد بانوان باردار در مورد چرخه قاعدگی خود اطلاعات دقیق و درستی ندارند و 18 درصد از آنها نیز در تاریخ قاعدگی خود با تغییرات قابل توجهی روبرو هستند. همچنین صحت سن بارداری براساس دوره قاعدگی در زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک باید مورد بررسی قرار گیرد.
معاینه بالینی
محاسبه سن بارداری و بررسی وضعیت سلامت جنین
یکی دیگر از روش‌های تعیین سن بارداری معاینه بالینی و تعیین اندازه رحم است. برای مشخص کردن اندازه رحم متخصص باید لگن شما را معاینه یا اینکه شکم شما را لمس کند. اندازه رحم ممکن است به دلیل چند قلو بودن نوزادان، فیبروم رحم و پر بودن مثانه به طور خیلی واضحی قابل تشخیص نباشد.
اندازه‌گیری رحم تا هفته‌های 28 و 30 بارداری مفید است و بعد از این دوره زمانی نمی‌توان از طریق اندازه‌گیری رحم به نتیجه درستی دست یافت. رحم تا حدود هفته 12 بارداری همچنان قسمتی از اندام‌های لگن محسوب می‌شود اما با گذر زمان اندازه آن بزرگ شده و روی شکم شما قابل مشاهده و لمس است.
در هفته 16 بارداری نیز فوندوس رحم در ناف شما قابل لمس خواهد بود. حدود 20 هفتگی بارداری نیز شما می‌توانید تغییرات واضحی را بر روی شکم و ناف خود مشاهده کنید. بعد از 20 هفته نیز رحم رشد مضاعفی دارد. در نظر داشته باشید شرایطی همانند چاقی، چند قلویی و غیره بر روی اندازه رحم تاثیر بسزایی دارد.
سونوگرافی
سونوگرافی نیز روش مناسبی برای برآورد سن حاملگی است که با این روش مشخصات زیر قابل تشخیص خواهند بود:
- اندازه کیسه حاملگی
- اندازه جنین
- اندازه اجزای جنین همانند استخوان‌ها، شکم و جمجمه او
سونوگرافی به طور معمول قبل از هفته 22 بارداری برای همه بانوان حامله تجویز می‌شود. سونوگرافی اولیه دقیق‌ترین و بهترین روش برای تعیین سن حاملگی است و نسبت به بررسی تاریخ قاعدگی و معاینه بالینی از دقت بالاتری برخوردار خواهد بود.
در ضمن با سونوگرافی شما به اطلاعات دقیقی در مورد وضعیت و رشد جنین خود نیز پی می‌برید. به طور معمول سونوگرافی به 2 روش انجام می‌شود که در ادامه آنها را نام می‌بریم:
- سونوگرافی از شکم
- سونوگرافی واژن
در برخی موارد سونوگرافی شکم نمی‌تواند حاملگی داخل رحم شما را تشخیص دهد، به همین دلیل متخصص از روش سونوگرافی واژن برای به دست آوردن تصاویر واضح و دقیق استفاده می‌کند. در ضمن سونوگرافی واژن برای ارزیابی کیسه حاملگی و سایر ویژگی‌های اولیه جنین قابل استفاده خواهد بود.
حتی فعالیت قلبی کودک نیز از طریق روش سونوگرافی قابل مشاهده و تشخیص است. سونوگرافی واژینال طی 3 ماه اول بارداری با نتیجه بهتری نسبت به سونوگرافی شکم همراه خواهد بود. البته که برای پیش‌بینی سن دقیق حاملگی سونوگرافی واژینال خیلی کاربردی نیست.
آزمایش بالارد
آزمایش بالارد نیز از دیگر روش‌هایی است که متخصص برای ارزیابی سن بارداری از آن استفاده می‌کند. این روش به بلوغ فیزیکی و عصبی یا عضلانی نوزاد بستگی دارد و حتی تا 4 روز قبل از تولد نیز قابل استفاده است. با این حال آزمایش بالارد به طور معمول برای 24 ساعت اول بارداری مناسب است.
نتیجه حاصل از آزمایش بالارد تنها طی 2 هفته دقیق است و نمی‌تواند اطلاعات دقیقی در مورد تاریخ زایمان در اختیار مادر یا متخصص قرار دهد. همچنین در برخی موارد نیز اختلاف قابل توجهی بین سن حاملگی واقعی و سن بارداری حاصل از آزمایش بالارد مشاهده می‌شود. به هرحال شما نمی‌توانید خیلی به این روش آزمایش تکیه کنید.
محاسبه سن بارداری با دستگاه سونوگرافی
محاسبه سن بارداری با روش معاینه بالینی
همه مادران نمی‌توانند تاریخ دقیق اولین و آخرین روز قاعدگی خود را به خاطر داشته باشند و آن را محاسبه کنند. بنابراین در این شرایط چگونه می‌توان سن مناسب بارداری را برآورد کرد؟ بهترین روش برای محاسبه سن بارداری، استفاده از سونوگرافی خواهد بود؛ زیرا دقت این دستگاه بسیار زیاد است.
با این روش حتی قطر کیسه حاملگی و اندازه جنین نیز قابل محاسبه است. شاید برایتان سوال شود که دستگاه سونوگرافی چگونه سن بارداری را مشخص می‌کند. این دستگاه جزء وسایل و تجهیزات به روز پزشکی است که بدون دردسر می‌تواند اطلاعات دقیقی از وضعیت بارداری شما را در اختیارتان قرار دهد.
اگر تاریخ آخرین قاعدگی خود را ندانیم چه می‌شود؟
اگر مطمئن نیستید آخرین قاعدگی شما چه زمانی رخ داده یا دقیق‌ترین راه برای فهمیدن اینکه چند هفته باردار هستید کمک گرفتن از متخصص زنان و زایمان یا ناباروری است. در چنین شرایطی می‌توانید از یک متخصص حرفه‌ای در این زمینه کمک و راهنمایی بگیرید.
این افراد متخصص می‌توانند با استفاده از روش‌هایی همانند سونوگرافی سن بارداری شما را برآورد کرده و نتیجه نهایی را در اختیارتان قرار دهند.
چرا محاسبه سن بارداری مهم است؟
برآورد و محاسبه کردن سن بارداری از اهمیت بالایی برخوردار است؛ زیرا این روش اطلاعات مختلفی را در اختیار مادران و متخصصان قرار می‌دهد. برخی از این اطلاعات را در ادامه ذکر می‌کنیم:
- تغییرات رشد و نمو نوزاد
- سلامت نوزاد در بدو تولد
- زمان مناسب برای انجام آزمایشات
- نوع مراقبت‌های ضروری برای مادر و کودک
- تاریخ تخمینی زایمان
چگونه تاریخ زایمان خود را محاسبه کنیم؟
محاسبه سن بارداری مادران
از آنجایی که بارداری معمولی به طور متوسط 280 روز یا 40 هفته طول می‌کشد شما برای برآورد یا تخمین تاریخ زایمان خود باید فاکتورهایی را در نظر بگیرید. فراموش نکنید بارداری شما از اولین روز آخرین دوره قاعدگی طبیعی‌تان آغاز می‌شود. در واقع اولین روز بعد از آخرین قاعدگی شما روز اول بارداری‌تان به حساب می‌آید.
برای برآورد و محاسبه تاریخ زایمان خود در ابتدا باید اولین روز آخرین قاعدگی خود را تعیین کنید. سپس این تاریخ را بر روی تقویم مشخص کرده و 3 ماه به عقب برگردید. در آخر نیز باید یک سال و یک هفته به آن تاریخ اضافه کنید. با این کار شما می‌توانید تاریخ زایمان خود را محاسبه کرده و آن را تشخیص دهید.
برای مثال آخرین دوره قاعدگی شما 9 سپتامبر سال 2010 شروع شد و اگر 3 ماه تقویمی از این تاریخ به عقب برگردید به تاریخ 9 ژوئن 2010 می‌رسید. سپس با اضافه کردن یک سال و یک هفته به تاریخ ذکر شده تاریخ زایمان تخمینی شما مشخص می‌شود که معادل 19 ژوئن سال 2011 خواهد بود.
سخن آخر
در این راهنما به طور مفصل در مورد سن بارداری و نحوه محاسبه آن صحبت کردیم، همچنین بهترین روش برای برآورد سن حاملگی را توضیح دادیم. شما نیز به عنوان یک مادر که به تازگی از بارداری خود باخبر شده می‌توانید یکی از این روش‌ها را تحت نظر متخصصان حرفه‌ای انجام دهید.
کلینیک و مرکز ناباروری رستاک برای محاسبه سن بارداری شما آمادگی‌های لازم را دارد و می‌تواند با تجهیزاتی همانند سونوگرافی سن دقیق بارداری یا سایر اطلاعات مربوط به جنین را در اختیار شما قرار دهد. برای اینکه جنینی سالم به دنیا آورید و مراقبت‌های بارداری را رعایت کنید باید سن دقیق حاملگی خود را بدانید.
