یکی از مشکلات و معضلاتی که برخی از بانوان با آن دست و پنجه نرم می‌کنند، خونریزی‌های غیر طبیعی است. در برخی موارد بانوان به دلایلی همانند فعالیت نادرست هورمون‌ها دچار اختلالات رحمی می‌شوند که در چنین شرایطی متخصصان زنان و زایمان یا ناباروری نمونه‌برداری از رحم را پیشنهاد می‌دهد. به فرآیندی که متخصص تکه‌ای از بافت داخلی رحمی را در اتاق عملی استریل‌شده برمی‌دارد و آن را مورد آزمایش قرار می‌دهد، کورتاژ تشخیصی می‌گویند. شما نیز باید اختلال مربوط به میزان، شدت و مدت خونریزی ماهانه خود را جدی بگیرید؛ زیرا در برخی موارد این اختلالات به بیماری‌های سخت و جدی‌تری تبدیل می‌شوند. در این راهنما به طور کامل در مورد این روش نمونه‌برداری توضیح می‌دهیم.
چرا کورتاژ تشخیصی انجام دهیم؟
از آنجایی که رحم و دستگاه تناسلی زنان، نقش مهمی در بارداری و ایجاد لقاح یا ترکیب اسپرم و تخمک دارد، باید هر نوع اختلال مربوط به دوره قاعدگی را جدی گرفت. به عبارت دیگر زمانی که رحم دچار مشکل و بیماری شود و خونریزی‌های غیرطبیعی را تجربه کند، باید برای درمان آن دست به کار شد.
هر نوع خونریزی غیر طبیعی، اختلالات هورمونی، بیماری‌های رحمی و سایر مسائل مربوط به دستگاه تناسلی زنان را باید جدی گرفت و در صدد رفع آنها دست به کار شد. کورتاژ تشخیصی یکی از بهترین روش‌ها برای تشخیص به موقع مشکلات و بیماری‌های رحمی است.
چه زمانی بانوان دچار خونریزی غیر طبیعی می‌شوند؟
متاسفانه دلایل زیادی برای خونریزی غیر طبیعی وجود دارند که اصلی‌ترین علت آن مربوط به سقط جنین خواهد بود. در واقع بانوان بعد از سقط جنین و با گذر زمان ممکن است دچار خونریزی غیر طبیعی شوند که هیچ راه درمانی نداشته باشد.
در صورت بروز هر نوع خونریزی غیر طبیعی، متخصص ناباروری یا زنان و زایمان در ابتدا با استفاده از داروهای هورمونی سعی در درمان فرد بیمار دارد. اگر اختلالات و خونریزی غیرطبیعی فرد بعد از مصرف داروها همچنان ادامه داشته باشد، متخصص باید از روش کورتاژ تشخیصی کمک بگیرد.
عدم وجود تعادل هورمونی نیز از اصلی‌ترین دلایل خونریزی‌های غیر طبیعی بانوان است که طی روند نمونه‌برداری رحم دلیل اصلی آن تشخیص داده و رفع می‌شود. برخی دیگر از دلایل رایج خونریزی‌های غیرطبیعی عبارت هستند از:
- وجود پولیپ آندومتر
- وجود تومورهای خوش خیم در رحم یا فیبروم رحم
- وجود تومورهای بدخیم در رحم
- رشد بیش از حد لایه درونی رحم
کاربردهای کورتاژ تشخیصی
می‌توان گفت این روند نمونه‌برداری از رحم برای تشخیص و درمان بیشتر بیماری‌ها و مشکلات مربوط به رحم کارآمد و مناسب است. فرآیند کورتاژ تشخیصی کاربردهای زیادی دارد که بیشترین کاربرد آن مربوط به تشخیص علت اصلی خونریزی‌های غیرطبیعی است.
در واقع برای تشخیص اختلالات مربوط به خونریزی‌های یائسگی یا خونریزی‌های شدید دوران قاعدگی از همین روش استفاده می‌کنند. برخی از بانوان نیز در اواسط سیکل ماهانه خود دچار لکه‌بینی و خونریزی می‌شوند که برای رفع این معضل نیز متخصص از رحم نمونه‌برداری می‌کند. برخی از اصلی‌ترین کاربردهای فرآیند نمونه‌برداری رحم را به طور خلاصه نام می‌بریم:
- تشخیص علت اصلی خونریزی‌های غیرطبیعی رحم
- تشخیص دلیل مشکلات مربوط به عادت ماهانه نامنظم
- سقط جنین و درمان مشکلات رحم
- خارج کردن بقایا بعد از سقط جنین ( کورتاژ درمانی)
- بررسی مشکلات رحم همانند پولیپ رحم
- بررسی اختلالات مربوط به فیبروم رحمی
- بررسی مشکل سرطان دهانه رحم
- خارج کردن پولیپ‌های کوچک رحمی (کورتاژ درمانی)
- تشخیص برخی از بیماری‌های مقاربتی همانند زگیل تناسلی
علاوه بر تمام کاربردهای نام‌برده شده، در صورتی که متخصص به هر دلیل قادر به انجام بیوپسی نباشد و نمونه‌برداری عادی از بافت‌های رحم امری غیر ممکن به نظر رسد، متخصص حرفه‌ای ناباروری یا زنان و زایمان از این روش برای نمونه‌برداری دقیق رحمی استفاده می‌کند.
روش انجام کورتاژ تشخیصی
روش انجام کورتاژ بیش از هر چیزی به محل انجام آن بستگی دارد. برخی از بیماران بیمارستان را برای انجام این روند انتخاب می‌کنند اما مطب یا کلینیک مجهز محل بهتری برای انجام این عمل جراحی است. وسایل و تجهیزات ضروری برای انجام جراحی کورتاژ در مطب و بیمارستان با هم فرق دارند.
متخصصان حرفه‌ای حاضر در مطب مجهز با استفاده از لوله پلاستیکی نمونه‌برداری را انجام می‌دهند. نام این لوله پلاستیکی کاتتر پایپل است که برای کورتاژ از این طریق شما به بیهوشی نیاز ندارید. همچنین بستری شدن بعد از جراحی کورتاژ لازم نیست.
طی این روند جراحی شما روی تخت معاینه و به پشت می‌خوابید تا متخصص اسپکولوم را به درون واژن شما وارد کند، با این کار می‌تواند دهانه رحم را به خوبی ببیند. در ادامه نیز لوله پلاستیکی مخصوص از دهان رحم وارد آن می‌شود. متخصص با کمک کاتتر پایپل خراش‌هایی ایجاد می‌کند و از رحم بیمار نمونه‌گیری انجام می‌شود.
بافت نمونه‌برداری شده یا اندومتر درون یک ظرف مخصوصی نگهداری می‌شود و در اختیار آزمایشگاه متخصص قرار می‌گیرد. در نهایت آزمایشگاه نیز بررسی‌های ضروری را انجام می‌دهد. نگران نباشید این روند جراحی تنها 10 دقیقه طول می‌کشد و خیلی آزاردهنده نیست.
روند نمونه‌برداری رحمی در کورتاژ تشخیصی
کورتاژ تشخیصی در واقع فرآیند نمونه‌برداری رحمی است که نه تنها برای تشخیص بیماری رحمی کاربرد دارد، بلکه برای درمان برخی از بیماری‌ها و اختلالات نیز روشی موثر محسوب می‌شود. کورتاژ تشخیصی رحم، نمونه‌برداری از واژن نیز نام دارد.
از این روش نمونه‌برداری برای تشخیص، بررسی و رفع مشکلات رحمی، بیماری‌های رحمی و سقط جنین استفاده می‌کنند. طی این فرآیند متخصص حرفه‌ای حاضر در حوزه مورد نظر از بافت دیواره رحم فرد بیمار نمونه‌برداری می‌کند.
در ادامه روند نمونه‌برداری، متخصص این نمونه را با استفاده از میکروسکوپ مورد بررسی دقیق قرار می‌دهد و آزمایش‌های لازم را بر روی آن اجرا خواهد کرد.سپس با بررسی‌های انجام شده می‌تواند دلیل اصلی غیرطبیعی بودن خونریزی، سلول‌های رحمی و اختلالات دستگاه تناسلی بانوان را تشخیص دهد.
در نظر داشته باشید، متخصص حرفه‌ای می‌تواند فرآیند نمونه‌برداری از رحم را طی عمل لاپاراسکوپی یا هیسترکتومی نیز انجام دهد.
مراقبت‌های قبل از انجام کورتاژ
کورتاژ تشخیصی یا درمانی نیز نوعی جراحی محسوب می‌شود و شما در روز جراحی خود نباید هیچ چیزی بخورید و بنوشید. برای انجام این روند بهتر است دهانه رحم شما آمادگی کافی را داشته باشد. بنابراین روز قبل از کورتاژ به مطب یا کلینیک دکتر متخصص خود مراجعه کنید تا با کمک ژل دهانه رحم شما را برای باز شدن آماده کند.
با اینکه کورتاژ خیلی زمان‌بر نیست و به دوره ریکاوری طولانی مدتی نیاز ندارد اما توصیه می‌کنیم افراد شاغل حداقل یک الی 2 روز از محل کار خود مرخصی بگیرند. در برخی از افراد روند کورتاژ خیلی زمان‌بر و سخت نیست، در حالی که برخی دیگر به دوره ریکاوری طولانی مدتی نیاز دارند.
قبل از آماده شدن برای جراحی کورتاژ دوش بگیرید. در ضمن نباید از لوسیون بدن یا عطر استفاده کنید. فراموش نکنید استفاده از دئودورانت و لاک ناخن نیز به هیچ وجه توصیه نمی‌شود. متخصصان معتقد هستند در هر زمانی نمی‌توان کورتاژ انجام داد بلکه فرد متقاضی باید آمادگی‌های لازم را داشته باشد که برخی از آنها را در زیر نام می‌بریم:
- انجام آزمایش خون
- بررسی نتیجه آزمایش خون
- درمان عفونت واژن
- مطلع کردن متخصص مورد نظر از هر نوع داروی خاصی که فرد متقاضی مصرف می‌کند به خصوص داروهای رقیق‌کننده خون
- مصرف داروهای نرم‌کننده بافت رحم که توسط متخصص تجویز شده‌اند
- تخلیه مثانه
مراقبت‌های بعد از کورتاژ
بعد از روند کورتاژ تشخیصی، باید چند ساعتی را استراحت کنید. به طور معمول متخصصان توصیه می‌کنند حدود 2 ساعت را در محیط کلینیک یا مطبی مجهز استراحت کنید. استفاده از نوار یا پد بهداشتی نیز از دیگر موارد مهم بعد از روند کورتاژ است؛ زیرا بعد از کورتاژ ممکن است لکه‌بینی یا خونریزی رخ دهد.
فرد متقاضی بعد از 2 الی 3 روز می‌تواند به کارهای عادی خود مشغول شود. البته پس از جراحی و طبق توصیه متخصص، ممکن است چند ساعتی را در اتاق ریکاوری و تحت نظر پزشک منتظربماند تا پزشک جراح عوارض جانبی بعد از این جراحی را مورد بررسی دقیق قرار دهد.
در طول مدت زمانی که در اتاق ریکاوری استراحت می‌کنید، اثر بی‌حسی موضعی یا بیهوشی نیز به طور کامل رفع می‌شود. برخی دیگر از مراقبت‌های بعد از کورتاژ را در زیر نام می‌بریم:
- هرگز بعد از کورتاژ از تامپون استفاده نکنید
- فعالیت شدید نداشته باشید
- اجسام سنگین بلند نکنید برای تسکین درد از مسکن استفاده کنید
- آسپرین مصرف نکنید
- داروهای تجویزشده را به طور منظم مصرف کنید تا درد شما کاهش پیدا کند و دچار عفونت نشوید
- از رانندگی کردن خودداری کنید
- تا زمان پایان دوره نقاهت، استحمام نکنید، استخر نروید و در وان نمانید
- تا زمانی که متخصص اجازه نداده است دوچرخه سواری نکنید
- برای برقراری رابطه جنسی بعد از این جراحی از پزشک متخصص خود راهنمایی بگیرید
گرفتگی عضلانی رحم بعد از کورتاژ امری طبیعی است بنابراین باید در نوع فعالیت‌های خود دقت زیادی به خرج دهید. به خاطر داشته باشید، ترکیب شدن آسپرین با برخی از داروهای مسکن ممکن است خونریزی شما را افزایش دهد. از این رو توصیه می‌کنیم تنها از داروهایی استفاده کنید که متخصص مورد نظر توصیه و تجویز کرده است.
راه رفتن پس از کورتاژ تشخیصی
شاید برایتان سوال شود که آیا بعد از انجام این نوع کورتاژ می‌توان به راحتی راه رفت یا باید چند روزی را در بستر به سر برد. حتی در صورتی که راحت هستید و درد زیادی ندارید، باز هم نباید فعالیت‌ها و ورزش‌های سنگین انجام دهید.
راه رفتن آهسته منجر به مشکلی نمی‌شود اما اگر خیلی تند راه بروید و پیاده‌روی طولانی داشته باشید ممکن است خونریزی شما تشدید یابد یا حتی دچار گرفتگی عضلانی رحم شوید. اگر بعد از جراحی و پس از گذراندن دوره نقاهت همچنان بعد از پیاده‌روی کردن، این علائم را دارید، توصیه می‌کنیم فعالیت خود را چند روزی کاهش دهید.
چه زمانی نباید کورتاژ تشخیصی انجام داد؟
در صورتی که فرد باردار است، متخصص هرگز کورتاژ تشخیصی را تجویز نمی‌کند. فرقی ندارد فرد بیمار به روش IVF باردار شده یا بارداری طبیعی را تجربه می‌کند، در هر حال جراحی کورتاژ برای افراد باردار قابل انجام نیست.
همچنین اگر سرویکس رحم مسدود باشد، نمی‌توان این جراحی را انجام داد. برخی از اصلی‌ترین موارد منع کورتاژ را به طور خلاصه در ادامه نام می‌بریم:
- غیر قابل مشاهده بودن سرویکس رحم به دلایل مختلف
- وجود عفونت لگن و واژن
- ابتلا به بیماری‌های خاص
- ابتلا به آرتروز شدید مفصلی
- وجود هر نوع اختلالات خونی
- وجود دلایلی که خونریزی را پس از عمل تشدید کند
- ابتلا به دیابت و فشار خون کنترل نشده
- خطرساز بودن استفاده از انواع بیهوشی‌ها
رابطه جنسی بعد از کورتاژ
خوشبختانه زنان بعد از انجام کورتاژ تشخیصی خیلی سریع بهبود می‌یابند و حتی بدن آنها برای بارداری به روش IUI یا طبیعی آماده خواهد بود. هر چه فرد بعد از کورتاژ زودتر بهبود یابد، راحت‌تر و سریع‌تر می‌تواند به فعالیت‌های عادی و روزانه خود برگردد.
می‌توان گفت بانوان بعد یک الی 2 روز می‌توانند فعالیت‌های عادی خود را دوباره شروع کنند. با اینکه واژن و رحم خیلی زود بهبود می‌یابد اما تا 2 هفته پس از کورتاژ نباید چیزی وارد واژن شود. بنابراین در طول این 2 هفته شما نباید هیچ نوع رابطه جنسی داشته باشید.
بهترین کلینیک برای انجام کورتاژ تشخیصی
در صورت مشاهده هر نوع اختلال رحمی، توصیه می‌کنیم به یکی از کلینیک‌های حاضر و محبوب در این حوزه مراجعه کنید و در صورت نیاز یا طبق تشخیص پزشک خود برای کورتاژ تشخیصی آماده شوید. قبل از انجام این جراحی باید با پزشک متخصص خود مشورت کنید و پس از انجام بررسی‌های لازم برای انجام این جراحی آماده شوید.
از آنجایی که کورتاژ ممکن است خطراتی به همراه داشته باشد، شما باید از پزشکان متخصص و حرفه‌ای در این زمینه کمک بگیرید. کلینیک ناباروری رستاک اراک یکی از بهترین مراکز ناباروری است که تیم متخصص آن در این زمینه شما را یاری می‌کند. البته که سایر خدمات مربوط به بارداری، رفع ناباروری و غیره نیز از عهده این کلینیک برمی‌آید.
