ماموگرافی روشی حیاتی برای تشخیص زودهنگام سرطان سینه است که جزء مراقبت‌های سلامتی اصلی بانوان محسوب می‌شود. در حال حاضر این روش یکی از رایج‌ترین راه‌حل‌ها برای تشخیص سلامت پستان است که برای نجات جان افراد کاربرد زیادی دارد. همچنین با این روش می‌توان خیلی سریع و به طور زودهنگام بیماری سینه را تشخیص داد. با وجود اینکه ماموگرافی یکی از روش‌های موثر برای حفظ سلامت سینه است و اهمیت زیادی دارد اما برخی از بانوان در مورد نحوه اجرای این روش، ضرورت انجام آن و سایر مسائل با تردیدها و سوالاتی درگیر هستند. برای اینکه به اطلاعات کافی در مورد این روش درمان و تشخیص دست یابید توصیه می‌کنیم مطلب زیر را تا انتها دنبال کنید.
ماموگرافی چیست؟
ماموگرافی یک تکنیک تصویربرداری پزشکی تخصصی است که از اشعه ایکس با دوز پایین برای ایجاد تصاویر دقیقی از بافت پستان استفاده می‌شود. از آنجایی که این روش یکی از تخصصی‌ترین راه‌حل‌ها برای بررسی بافت پستان است، باید تحت نظر متخصصان حرفه‌ای و مجرب انجام شود.
تصاویر به دست آمده از این روش به متخصصان و پزشکان کمک می‌کنند تا وجود ناهنجاری‌های مختلف همانند توده و تومور را تشخیص دهند. متاسفانه ممکن است در طول معاینه فیزیکی و با لمس کردن بافت سینه این تومورها و توده‌ها قابل تشخیص نباشند و تنها با تصویربرداری متخصصان به وجود آنها پی می‌برند.
اهمیت انجام ماموگرافی
ماموگرافی یکی از روش‌های درمان و راه‌حل‌های تشخیصی کاربردی و حیاتی است که به دلایل مختلفی باید آن را انجام دهید. در ادامه برخی از دلایل اصلی انجام ماموگرافی را به طور خلاصه شرح می‌دهیم:
- تشخیص زودهنگام سرطان سینه: این روش تصویربرداری می‌تواند سرطان سینه را در مراحل اولیه که درمان موثرتر است به راحتی تشخیص دهد.
- کاهش میزان مرگ و میر: می‌توان گفت بانوانی که به طور منظم تحت غربالگری از طریق این روش تصویربرداری قرار دارند، در مقایسه با افرادی که ماموگرافی انجام نمی‌دهند، میزان مرگ و میر کمتری به دلیل سرطان سینه داشته‌اند.
- تشخیص به موقع تغییرات پستان: برای زنانی که در خانواده خود سابقه سرطان سینه یا سایر عوامل خطرناک را دارند، این روش تصویربرداری به عنوان ابزار نظارتی به منظور ردیابی تغییرات بافت پستان در طول زمان محسوب می‌شود.
تشخیص زمان انجام ماموگرافی
برای اینکه از سلامت سینه خود مطمئن شوید به این روش تصویربرداری نیاز دارید. عوامل زیادی بر روی نحوه و زمان انجام ماموگرافی موثر هستند که در ادامه آنها را توضیح می‌دهیم:
- سن: به طور معمول به زنان 40 ساله و بزرگ‌تر توصیه می‌شود که این روش تصویربرداری غربالگری را سالانه یا هر 2 سال یک‌بار انجام دهند. خطر ابتدا به سرطان سینه با افزایش سن افزایش می‌یابد.
- تاریخچه خانوادگی: اگر در سابقه خانوادگی شما سرطان سینه وجود دارد، ممکن است لازم شود غربالگری را زودتر شروع کنید. این ایجاد طرح غربالگری شخصی، متخصص سابقه خانوادگی شما را تحت بررسی قرار می‌دهد.
- عوامل ژنتیکی: برخی از بانوان با جهش ژن مواجه هستند که همین مسئله به طور قابل توجهی خطر ابتلا به سرطان سینه را افزایش می‌دهد و ممکن است به غربالگری مکرر یا تصویربرداری‌های مضاعف نیاز داشته باشید.
- مشکلات قبلی پستان: زنان با سابقه بیوپسی سینه یا سرطان پستان ممکن است به برنامه غربالگری متفاوتی نیاز داشته باشند.
چند نوع ماموگرافی وجود دارد؟
برای اینکه سلامت سینه خود را تحت بررسی قرار دهید و از شرایط بافت سینه‌تان آگاه شوید، این روش بهترین راه‌حل خواهد بود. از آنجایی که ماموگرافی به انواع مختلفی تقسیم‌بندی می‌شود، شما برای تشخیص بهترین و کارآمدترین گزینه این روش تصویربرداری باید از متخصصان کمک و راهنمایی بگیرید.
پزشک مجرب بعد از بررسی و معاینه شرایط بافت سینه شما بهترین روش را انتخاب کرده و آن را به مرحله اجرا درمی‌آورد. شما نیز با شناخت انواع مختلف این روش تصویربرداری می‌توانید در تصمیم‌گیری آگاهانه‌تر در مورد سلامت سینه خود موفق شوید. در بخش‌های بعدی انواع ماموگرافی را توضیح می‌دهیم.
ماموگرافی غربالگری
ماموگرافی غربالگری برای زنانی انجام می‌شود که هیچ علامت یا نشانه‌ای از بیماری پستان ندارند. تصاویر به دست آمده از اشعه ایکس به شناسایی هرگونه ناهنجاری احتمالی کمک می‌کند. در بخش‌های قبلی نیز گفتیم برخی از ناهنجاری‌ها در ابتدا از طریق معاینه فیزیکی قابل تشخیص نیستند اما با گذر زمان ممکن است قابل لمس باشند.
این روش غربالگری خیلی زودتر از بروز علائم خطرناک به تشخیص ناهنجاری‌های بافت سینه کمک می‌کند. با توجه به سن و علائمی که در بافت سینه خود مشاهده می‌کنید، بهتر است این روش غربالگری را به صورت سالانه و هر 2 سال یک‌بار انجام دهید.
هدف اصلی روش غربالگری نیز تشخیص سرطان پستان در مراحل اولیه است. به زبان ساده این روش به بهبود نتایج درمان کمک می‌کند و شانس بیماری را برای بهبودی افزایش می‌دهد.
ماموگرافی تشخیصی
این روش تصویربرداری تشخیصی زمانی استفاده می‌شود که نگرانی‌هایی در مورد پستان وجود دارد. برای مثال فرد متوجه شده توده‌ای در بافت پستان او وجود دارد یا اینکه بافت سینه او ضخیم شده است. در ضمن هرگونه تغییر در اندازه و شکل پستان نیز می‌تواند از دیگر علائم نگران‌کننده محسوب شود.
ماموگرافی تشخیصی نمای دقیق‌ترین از بافت سینه را ارائه می‌دهد. بهترین زمان برای انجام این روش تصویربرداری زمانی است که ماموگرافی غربالگری ناهنجاری در بافت سینه نشان داده یا بیمار علائمی را در پستان خود مشاهده می‌کند. این نوع روش تصویربرداری به طور معمول دارای جزئیات بیشتر است تا اطلاعات واضح‌تری را در مورد سلامت سینه فرد ارائه دهد.
ماموگرافی دیجیتال
ماموگرافی دیجیتال از فناوری پیشرفته‌ای برای تبدیل داده‌های حاصل از اشعه ایکس به تصاویر دیجیتال استفاده می‌کند که امکان تجسم بهتر و ذخیره آسان‌تر تصاویر را فراهم خواهد کرد. این روش تصویربرداری از بافت سینه مزایای زیادی به همراه دارد. که برخی از آنها را در ادامه نام می‌بریم:
- ارائه تصاویر واضح‌تر
- تسهیل تشخیص ناهنجاری برای رادیولوژیست
- پردازش سریع
- امکان مشاهده تصاویر دیجیتال در کوتاه‌ترین زمان ممکن
- کمک به بهبود کارایی
ماموگرافی سه بعدی
ماموگرافی سه بعدی شکل پیشرفته‌ای از ماموگرافی دیجیتال است که تصاویر سه بعدی از سینه ایجاد می‌کند. این روش نیز به رادیولوژیست اجازه می‌دهد تا بافت پستان را به صورت لایه‌ای ببیند و همچنین تشخیص ناهنجاری‌ها را برای او تسهیل خواهد کرد.
با این روش متخصصان می‌توانند در روند تشخیص پیشرفته قدم بگذارند. دقت تشخیص تومورهای کوچک با این روش بهبود می‌یابد و موارد مثبت کاذب نیز در این روش تصویربرداری حذف می‌شوند. اگر چه این روش نسبت به سایر روش‌ها کمی بیشتر طول می‌کشد اما بسیاری از بانوان به هنگام انجام این روش تصویربرداری احساس راحتی بیشتری دارند.
نکات قبل از انجام ماموگرافی
ماموگرافی نیز همانند هر روند تشخیص و درمان دیگری به مراقبت‌های قبل و بعد نیاز دارد که البته خیلی حساس و ویژه نخواهند بود. با این وجود بهتر است به برخی از نکات مربوط به قبل از این روش تصویربرداری توجه کنید. برخی از این نکات را در ادامه شرح می‌دهیم:
- سعی کنید این روش تصویربرداری را در زمان انجام دهید که سینه‌های شما کمترین حساسیت را داشته باشند
- بهترین زمان برای انجام ماموگرافی یک هفته پس از دوره قاعدگی است
- از مصرف برخی از داروها اجتناب کنید
- برخی از محصولات بهداشتی همانند دئودورانت‌ها، لوسیون‌ها و پودرها را در روز معاینه استفاده نکنید
- استفاده از این محصولات می‌تواند در روند تصویربرداری اختلال ایجاد کند
- لباس راحت بپوشید
فرآیند انجام ماموگرافی
شما در طول روند ماموگرافی انتظار چه چیزی را دارید؟ با کسب اطلاعات در مورد روند اجرای این روش تصویربرداری باعث می‌شود شما اضطراب کمتری داشته باشید و خیلی راحت‌تر برای انجام این آزمایش آماده شوید. در ادامه مراحل اجرای این روش تصویربرداری را به طور خلاصه شرح می‌دهیم:
- تعیین وقت ملاقات: شما باید مطب یا کلینیکی را براساس نیاز و خواسته‌های خود برای انجام این روش تصویربرداری انتخاب کنید و سپس زمانی را برای ملاقات و معاینه خود در نظر بگیرید.
- آمادگی برای انجام تصویربرداری: شما برای اینکه برای ماموگرافی آماده شوید باید طبق دستور العمل‌های متخصص منتخب خود پیش روید.
- قرار گرفتن در انجام تصویربرداری: شما در مقابل دستگاه مورد نظر می‌ایستید و متخصص سینه شما را روی یک سکو قرار می‌دهد.
- مرحله اجرایی: دستگاه سینه شما را فشرده می‌کند تا تصاویر واضح به دست آید. این مرحله ممکن است برای مدتی موقت ناراحت‌کننده باشد اما برای تصویربرداری دقیق امری ضروری خواهد بود.
- تصویربرداری نهایی: چندین تصویر از زوایای مختلف گرفته می‌شود و ممکن است لازم باشد در طول عکسبرداری با اشعه ایکس نفس خود را برای مدتی کوتاه حبس کنید.
نکات مربوط به بعد از انجام ماموگرافی
شما بعد از انجام این روش تصویربرداری می‌توانید فعالیت‌های عادی و روزمره خود را از سر بگیرید. تصاویر نهایی توسط رادیولوژیست بررسی می‌شوند و نتایج به طور معمول عرض چند روز به شما ارائه می‌شود. متخصص با بررسی جواب نهایی می‌تواند بهترین روش‌های درمانی را برای شما انتخاب کند.
صرف‌نظر از نتیجه نهایی این تصویربرداری، انجام معاینات و غربالگری‌های منظم برای حفظ سلامت سینه شما ضروری است. به منظور انجام ماموگرافی‌های آتی باید براساس توصیه‌های فرد متخصص عمل کنید و به عوامل احتمالی و خطرناک این روش تصویربرداری نیز توجه داشته باشید
نتیجه حاصل از انجام ماموگرافی
دریافت نتیجه حاصل از این روش تصویربرداری می‌تواند منبعی از اضطراب برای بسیاری از بانوان محسوب شود. در این بخش نتایج نهایی حاصل از تصویربرداری بافت سینه را به طور خلاصه شرح می‌دهیم:
- نتیجه عادی: اگر نتیجه تصویربرداری شما نرمال باشد، بدین معنا است که هیچ ناهنجاری تشخیص داده نشده و متخصص زمان مناسب برای انجام غربالگری بعدی را برای شما مشخص خواهد کرد.
- نتیجه غیرعادی: در صورت مشاهده هر نوع ناهنجاری نگران نباشید؛ زیرا همه ناهنجاری‌ها به معنای سرطان نیست. نتایج غیرطبیعی ممکن است به آزمایشات بیشتری نیاز داشته باشند. برای مثال به منظور دست یافتن به تصاویر دقیق‌تر شاید ماموگرافی تشخیصی تجویز شود.
در ضمن سونوگرافی پستان نیز برای تمایز بین توده‌های جامد و کیست‌های پر از مایع قابل انجام است و بعد از بررسی نتیجه غیرعادی ماموگرافی باید به مرحله اجرا درآید. علاوه بر این روش‌ها بیوپسی نیز در صورت تشخیص ناحیه مشکوک به منظور تهیه بافت برای بررسی بیشتر انجام می‌شود.
آیا ماموگرافی تنها برای افراد مسن است؟
دستگاه ماموگرافی
در حالی که خطر ابتلا به سرطان سینه با افزایش سن بیشتر می‌شود، زنان جوان‌تر نیز ممکن است به سرطان سینه مبتلا شوند. زنان باید در دهه 30 زندگی خود در مورد غربالگری بیشتر بررسی انجام دهند و با متخصص مورد نظر خود در این مورد مشورت کنند تا بتوانند بهترین زمان را برای انجام این روش تصویربرداری در نظر بگیرند.
بنابراین این روش تصویربرداری از بافت سینه تنها برای افراد مسن نیست، بلکه افراد جوان نیز بهتر است این روش غربالگری را انجام دهند. در نظر داشته باشید، ماموگرافی برای افراد مسن ضروری است و برای افراد جوان جز ضروریات محسوب نمی‌شود.
آیا انجام ماموگرافی دردناک است؟
با اینکه این روش تصویربرداری خیلی آزاردهنده نیست و مانند برخی از تست‌ها با وحشت زیادی همراه نخواهد بود اما به هر حال باعث ناراحتی موقتی شما می‌شود. همان‌طور که در بخش‌های قبلی گفتیم در یکی از مراحل اجرایی این روش تصویربرداری فشرده‌سازی سینه انجام می‌شود.
زمانی که دستگاه سینه شما را می‌فشارد، در این مرحله ممکن است احساس درد و ناراحتی را تجربه کنید. البته براساس اطلاعاتی که بیماران ارائه داده‌اند، این مرحله همچنان قابل تحمل است و درد آن خیلی زیاد نخواهد بود. برای به دست آوردن تصاویر واضح و ضروری باید این ناراحتی مختصر را تحمل کنید.
سخن آخر
ماموگرافی بخش اساسی از یک رویکرد پیشگیری از سرطان پستان است. با درک اهمیت غربالگری‌های منظم و نحوه هدایت این فرآیند،شما می‌توانید مسئولیت سلامت خود را بر عهده بگیرید و خطر ابتلا به سرطان سینه را کاهش دهید. به یاد داشته باشید، تشخیص زودهنگام کلید اصلی درمان این بیماری است.
اگر در مورد سینه خود ناراحتی و نگرانی دارید یا اینکه باید این روش تصویربرداری را انجام دهید، می‌توانید از مرکز و کلینیک ناباروری رستاک مشاوره دقیق بگیرید. تیم متخصص این کلینیک اطلاعات دقیقی در مورد نحوه انجام و نتیجه نهایی این روش تصویربرداری از سینه را در اختیار شما قرار می‌دهد.
