زایمان برای بانوان امری مهم است؛ زیرا روشی که آنها برای زایمان خود انتخاب می‌کنند بر روی سیستم کلی زندگی‌شان تاثیر دارد. در میان روش‌های مختلف زایمان، سزارین به عنوان یک گزینه کارآمد و موثر محسوب می‌شود که ایمنی مادر و نوزاد در این روش حفظ خواهند شد. در حالی که این روش جزء روش‌های کاربردی به هنگام تولد نوزاد است اما برخی از متخصصان در مورد پیامدها یا عوارض آن نگرانی‌هایی دارند. در صورتی که شما نیز قصد دارید زایمان سزارین انجام دهید اما خیلی با آن آشنا نیستید، بهتر است به مقاله زیر توجه کنید؛ زیرا این مطلب سعی دارد تمام نکات مربوط به سزارین را در اختیار شما قرار دهد.
آشنایی با زایمان سزارین
سزارین یک روش جراحی است که برای زایمان و تولد نوزاد انجام می‌شود. طی این روش، در شکم و رحم مادر برش‌هایی ایجاد می‌شوند تا نوزاد بتواند خارج شود. این روش اغلب زمانی به کار می‌رود که زایمان طبیعی برای مادر یا نوزاد خطراتی به همراه داشته باشد.
زایمان از طریق سزارین را می‌توان از قبل برنامه‌ریزی کرد یا اینکه به عنوان یک روش اورژانسی به کار گرفت. بیشتر مادرانی که سابقه سزارین داشته‌اند، ترجیح می‌دهند فرزند دوم خود را نیز به همین روش زایمان کنند. همچنین اگر نوزاد به پهلو باشد، ممکن است سزارین گزینه ایده‌آل‌تری محسوب شود.
همچنین در صورت بروز هر نوع ناراحتی در جنین، متخصصان زایمان فوری را پیشنهاد می‌دهند و سزارین نیز می‌تواند فوری‌ترین روش زایمان محسوب شود. اگر فشار خون مادر بالا باشد یا دیابت او عود کند، به منظور ایمنی مادر و کودک سزارین الزامی خواهد بود.
فرمول محاسبه تاریخ سزارین
برای مادران بارداری که به دنبال زایمانی برنامه‌ریزی شده هستند، دانستن تاریخ سزارین برای کسب آمادگی بیشتر امری مهم است. به طور معمول تاریخ مناسب برای این روش زایمان بین هفته‌های 39 تا 40 بارداری برنامه‌ریزی می‌شود.
محاسبه دقیق تاریخ سزارین خطر عوارض را کاهش می‌دهد و در عین حال زایمان به این روش درست زمانی انجام می‌شود که جنین به اندازه کافی رشد کرده است. فراموش نکنید برای زمان‌بندی دقیق این عمل بهتر است از متخصص منتخب خود کمک و راهنمایی بخواهید.
مراحل سزارین
محل بخیه زایمان سزارین
برای انجام سزارین باید چندین مرحله کلیدی پشت سر گذاشته تا ایمنی یا سلامت مادر و نوزاد نیز تضمین شوند. آماده‌سازی مادر جزء اولین مراحل است که با ارزیابی قبل از عمل آغاز می‌شود. به عبارت دیگر مادر تحت ارزیابی پزشکی کامل همانند آزمایش خون و نظارت بر علائم حیاتی قرار می‌گیرد.
در ضمن تیم پزشکی نیز در این مورد با مادر صحبت می‌کند، خطرات و فواید را به مادر توضیح می‌دهد تا در نهایت با رضایت او سزارین انجام شود. بعد از این مراحل نوبت به بیهوشی می‌رسد. بیشتر سزارین‌ها تحت بی‌حسی موضعی انجام می‌شوند و به مادر اجازه می‌دهند در حین عمل بیدار باشد و هیچ دردی نیز احساس نکند. سایر مراحل را به ترتیب در زیر شرح می‌دهیم:
- برش شکم: یک برش افقی به طور معمول در قسمت پایین شکم مادر ایجاد می‌شود.
- برش رحم: جراح سپس برای دسترسی به نوزاد یک برش در رحم ایجاد خواهد کرد.
- بیرون کشیدن نوزاد: متخصص به آرامی نوزاد را بیرون می‌کشد و تمام شرایط سلامتی او بررسی می‌شود.
- خارج کردن جفت: متخصص جفت را با دقت خارج می‌کند.
- بخیه زدن: رحم بسته و به دنبال آن دیواره شکم نیز بخیه می‌شود. در واقع برش‌های ایجاد شده با بخیه بسته می‌شوند.
انجام زایمان سزارین چقدر طول می‌کشد؟
طول مدت سزارین براساس عوامل مختلفی همانند پیچیدگی روند عمل و سابقه پزشکی مادر متغیر است. میانگین مدت زمان این جراحی حدود 45 دقیقه تا یک ساعت خواهد بود. البته این زمان برای انجام زایمان سزارین عادی و بدون دردسر یا ریسک خواهد بود.
اگر سزارین در شرایط اضطراری انجام شود، ممکن است با سرعت بیشتری قابل انجام باشد. برخی از متخصص ظرف 30 دقیقه این عمل را انجام می‌دهند.
زایمان سزارین چه زمانی ضروری است؟
در صورتی که مادر با مشکلات پزشکی درگیر است و تجربه زایمان طبیعی برای او یا نوزاد خطرناک خواهد بود، پزشکان انجام سزارین را توصیه می‌کنند. برخی از شرایطی که طی آنها زایمان به روش غیرطبیعی ضروری است را در ادامه نام می‌بریم:
- مشکلات قلبی مادر
- فشار خون بالا مادر
- دیابت نوع یک و دو مادر
- نارسایی جنین
- مشکلات ریه جنین
- مشکلات قلبی نوزاد
- وجود خطرات مربوط به شکم و رحم در زایمان طبیعی
قرار دادن سوند در روند زایمان سزارین
به هنگام انجام زایمان سزارین، به دلایل مختلفی متخصصان از سوند استفاده می‌کنند. این وسیله به خالی نگه‌داشتن مثانه در حین جراحی سزارین کمک می‌کند و خطر آسیب به مثانه نیز کاهش می‌یابد. در ضمن این وسیله می‌تواند به بیرون‌دهی ادرار کمک کند که در واقع هیدراتاسیون و عملکرد کلیه مادر پس از جراحی را نشان می‌دهد.
به خاطر داشته باشید سوندها به طور معمول ظرف 24 ساعت پس از عمل و با پشت سرگذاشتن بهبودی مادر برداشته می‌شوند.
مراقبت‌های بعد از زایمان سزارین
تولد نوزاد در زایمان سزارین
مراقبت‌های بعد از عمل زایمان سزارین برای بهبودی و پشت سر گذاشتن سختی‌های بعد از این عمل حیاتی هستند. اولین مسئله به استراحت و ریکاوری مادر برمی‌گردد. به زبان ساده مادران باید استراحت را در اولویت قرار دهند و حداقل به مدت 6 هفته از فعالیت‌های سنگین خودداری کنند.
همچنین مراقبت از زخم از دیگر مسائل مهمی است که باید به آن توجه کرد. محل برش را تمیز و خشک نگه‌دارید و علائم عفونت مانند قرمزی یا ترشح را نادیده نگیرید. برای اینکه بتوانید درد خود را مدیریت کنید، بهتر است از داروهای تجویز شده بخورید و طبق دستورالعمل پزشک پیش روید.
با فعالیت‌های سبک شروع کنید و به تدریج حرکات خود را افزایش دهید. برای مثال پیاده‌روی ملایم می‌تواند به بهبودی شما کمک کند.
غذاها و مواد مفید بعد از زایمان سزارین
تغذیه نقش حیاتی در بهبودی پس از سزارین دارد. مصرف غذاهای مناسب می‌تواند به بهبودی و بازیابی قدرت بدنی مادران کمک کند. برخی از غذاهای توصیه شده بعد از عمل سزارین را در ادامه معرفی می‌کنیم:
- غذاهای غنی از پروتئین: غذاهایی مانند گوشت بدون چربی، ماهی، تخم مرغ و حبوبات از ترمیم و التیام بافت حمایت می‌کنند.
- میوه‌ها و سبزیجات: این مواد غذایی سرشار از ویتامین‌ها و مواد معدنی هستند که به تقویت سیستم ایمنی بدن و تامین مواد مغذی ضروری کمک می‌کنند.
- غلات: غذاهایی همانند برنج قهوه‌ای، کینوآ و نان سبوس‌دار انرژی و فیبر بدن مادران را تامین می‌کنند و برای هضم غذای آنها مفید هستند.
- مایعات: نوشیدن مقدار زیادی آب برای بهبودی بسیار مهم است و به جلوگیری از یبوست که یک مشکل رایج پس از جراحی محسوب می‌شود، کمک می‌کند.
پمپ درد در سزارین
مدیریت درد یک جنبه حیاتی در بهبودی پس از سزارین دارد. یکی از روش‌های موثر کنترل وضعیت بعد از سزارین، استفاده از پمپ درد است. شاید برایتان سوال شود که پمپ درد چیست؟ پمپ درد یک وسیله بی‌حس‌کننده موضعی است که به طور مستقیم بر روی محل جراحی تاثیر دارد و باعث تسکین درد می‌شود. این وسیله مزایای زیادی دارد که برخی از آنها را در ادامه شرح می‌دهیم:
- کاهش درد: در مقایسه با داروهای خوراکی، پمپ درد می‌تواند تا حد زیادی درد بعد از سزارین را تسکین دهد.
- عدم نیاز به مصرف داروهای زیاد: با داشتن این وسیله، مادران به مواد دارویی شیمیایی نیاز نخواهند داشت، در نتیجه خطر عوارض جانبی یا وابستگی به این داروها نیز کاهش می‌یابد.
- تحرک بهتر: مدیریت موثر درد می‌تواند به حرکت زودهنگام مادران کمک کند و روند بهبودی آنها نیز تسریع می‌یابد.
شکم بند بعد از سزارین
ممکن است بعد از سزارین، متخصص به شما توصیه کند از یک شکم بند استفاده کنید. با این کار در واقع از عضلات شکم خود و محل برش حمایت خواهید کرد. در نتیجه ناراحتی ناشی از جراحی نیز تا حد زیادی کاهش می‌یابد.
پوشیدن شکم بند می‌تواند وضعیت بدنی شما را بهبود می‌دهد؛ زیرا ممکن است کمردرد را نیز تا حد زیادی کم کند. البته قبل از استفاده از شکم بند بهتر است از متخصص منتخب خود مشاوره بگیرید تا مطمئن شوید که این وسیله برای بهبودی شما مناسب است.
خونریزی بعد از زایمان سزارین
بخیه زیر شکم به دلیل زایمان سزارین
اگر بعد از سزارین دچار خونریزی شده‌اید، جای نگرانی نیست؛ زیرا خونریزی بعد از عمل یک نگرانی رایج پس از سزارین است. پس از زایمان زنان ترشحات واژن که شامل خون، مخاط و بافت رحم خواهد بود را تجربه می‌کنند. این مسئله امری طبیعی است و می‌تواند چند هفته طول بکشد.
اگر خونریزی شدید است، به طوری که طی یک ساعت پد بهداشتی خیس می‌شود تا خونریزی با لخته‌های بزرگ همراه است، شما باید به سراغ متخصص بروید و از او کمک یا راهنمایی بگیرید.
عوارض زایمان سزارین
با اینکه سزارین به طور کلی بی‌خطر است اما می‌تواند عوارض یا خطراتی نیز به همراه داشته باشد. برخی از عوارض جانبی این روش جراحی عادی هستند و با گذر زمان بهبود می‌یابند. برای مثال احساس درد در محل برش می‌تواند تا هفته‌ها و با بهبودی کامل بدن ادامه داشته باشد.
خطر عفونت نیز در محل برش شکم یا رحم وجود دارد که البته اگر جراح حرفه‌ای عمل شما را انجام دهد، احتمال بروز این مشکل کم خواهد بود. بی حرکتی در حین جراحی و حتی بعد از عمل ممکن است باعث لخته شدن خود در پاها شود که این نیز از عوارض خطرناک بعد از عمل سرازین محسوب می‌شود.
ورم پا در روند زایمان سزارین
ورم پا یک نگرانی رایج برای زنانی است که تحت عمل سزارین قرار می‌گیرند. در دوران بارداری، تغییرات هورمونی می‌تواند منجر به احتباس مایعات شود که این حالت حتی پس از زایمان نیز ادامه دارد. این روش جراحی و مواد بیهوشی آن ممکن است باعث تورم موقت شود.
برای اینکه ورم پا در عمل سزارین را تجربه نکنید یا اینکه بتوانید خیلی زود از شر آن خلاص شوید، باید پاهای خود را هنگام استراحت کردن بالا نگه‌دارید. بالا نگه‌داشتن پاها به کاهش تورم کمک می‌کند. حرکات ملایم و تمرینات سبک می‌تواند گردش خون شما را بهبود بخشد و مانع از ورم پا شود.
علائم چسبندگی رحم بعد از سزارین
چسبندگی رحم یک عارضه نادر اما جدی است که می‌تواند پس از هرگونه جراحی رحم از جمله عمل سزارین رخ دهد. طی مشکل چسبندگی رحم بافت اسکار در رحم ایجاد می‌شود که بی‌نظمی قاعدگی و ناباروری را به همراه دارد.
زنان ممکن است قاعدگی‌های سبک‌تر، پریود عقب افتاده یا درد زیاد در طول قاعدگی را به دلیل همین عارضه تجربه کنند. متخصص با استفاده از روش هیستروسکوپی می‌توانند چسبندگی رحم بانوان را تشخیص دهند. به طور معمول برای درمان این عارضه باید بافت اسکار برداشته شود. با برداشتن بافت اسکار، رحم مادر به عملکرد طبیعی خود برمی‌گردد.
افسردگی بعد از سزارین
نوزاد متولد شده از طریق زایمان سزارین
افسردگی پس از زایمان سزارین می‌تواند زنان زیادی را تحت تاثیر قرار دهد. ترکیبی از تغییرات هورمونی، چالش‌های ریکاوری فیزیکی و تنظیمات عاطفی می‌تواند به بروز احساس غم، اندوه، اضطراب و خستگی منجر شود.
علائم این عارضه بعد از سزارین ممکن است شامل غم و اندوه مداوم، مشکل در برقراری ارتباط با نوزاد و تغییر اشتها یا الگوی خواب مادر باشد. برای مادرانی که افسردگی را تجربه می‌کنند بسیار مهم است تحت کمک افراد متخصص در این حوزه قرار بگیرند. هر چه زود به دنبال روش‌های درمانی این عارضه باشید، بدون شک درمان‌های موثرتری را پیدا خواهید کرد.
جمع‌بندی
سزارین یک روش جراحی تایید شده است که می‌تواند به ایمنی مادر و نوزاد در موقعیت‌های مختلف کمک کند. آشنایی با این روش، درک خطرات بالقوه آن و استراتژی‌های مربوط به روند بهبودی بعد از عمل می‌تواند به شما در تصمیم‌گیری آگاهانه برای زایمان خود یاری دهد. برای اینکه اطلاعات کافی در مورد این روش زایمان کسب کنید، باید به سراغ متخصصان بروید.
مرکز باروری رستاک با اینکه در زمینه روش‌های کمک به بارداری همانند IVF و IUI تمرکز دارد، می‌تواند در مورد انواع روش‌های زایمان نیز اطلاعاتی در اختیار شما قرار دهد. این کلینیک از تیم حرفه‌ای و تجهیزات به روز تشکیل شده که بهترین خدمات مربوط به بارداری و زایمان را برای بیماران خود در نظر گرفته است.
